Türkçe'ne Sahip Çık!..

[Great White]

"Oturduğu yerden ahkam kesmek"

"Faturanın Osmanlı' ya kesilmesi"

Açıkçası bu iki ifade peş peşe geçince bana da üzerime alınmak kaldı sanırım

Zira Osmanlı örneğini bir tek ben vermiştim yanılmıyorsam..

Ben orada tek sorumlunun Osmanlı olduğunu söylemedim ama onun da payının olduğunu belirttim sadece..

Üstelik yanıldığımı da hiç sanmıyorum

[Gamze]

Hiç kimseye dokundurma yapmak değildi niyetim, yanlış anlamayın lütfen. Ben de eleştirdim, 'oturduğu yerden ahkam kesmek' benim için de geçerli olabilir. Özeleştiriydi bu

Osmanlı konusunda ciddiyim ben de, 'ironi' değil Bu konuda size katıldığımı belirteyim.

Demek ki neymiş; yazışma dilinde Türkçe'yi ne kadar doğru kullanırsan kullan, sanal alemin ses ve tonlama unsurunu ortadan kaldırması yanlış anlaşılmalara mahal veriyormuş.

[littlebighorn]

Hiç kimseye dokundurma yapmak değildi niyetim, yanlış anlamayın lütfen. Ben de eleştirdim, 'oturduğu yerden ahkam kesmek' benim için de geçerli olabilir. Özeleştiriydi bu

Osmanlı konusunda ciddiyim ben de, 'ironi' değil Bu konuda size katıldığımı belirteyim.

Demek ki neymiş; yazışma dilinde Türkçe'yi ne kadar doğru kullanırsan kullan, sanal alemin ses ve tonlama unsurunu ortadan kaldırması yanlış anlaşılmalara mahal veriyormuş.

Osmanlı tartışmasına bir arkadaşımızın İngilizce kelimeler yerine Osmanlıcadan kalan Arapça ve Farsça kelimeler önermesi nedeniyle geldik. Great White' a katılıyorum hepsi yabancı kaynaklıdır.

Yalnız yazınızdaki birkaç küçük hatayı düzeltmeme izin verin:

1. Osmanlılar dil konusundaki hatayı teknolojik olarak geri kaldığımız günlerde değil aksine bilimde ve sanatta ileri olduğumuz dönemlerinde yapmışlardır.

2. Arapça ve Farsça öteden beri bu topraklarda kullanılan diller değildir, çok küçük o zamanlar elit sayılabilecekler tarafından konuşulan dillerdir. Üzerine basa basa söylüyorum bu topraklarda yaşayan halk Türkçe hem de öz be öz Türkçe konuşuyordu.

Osmanlı tartışmasını uzatmayayım, tartışmak isteyen olursa -konu başlığı açılırsa uzun uzun tartışılabilir.

[Misina]

''Oku oku adam ol, baban gibi eşek olma''

''Oku oku adam ol baban gibi, eşek olma.''

İki cümle arasındaki tek büyük farkı bulunuz.

ikinci cümlede virgül çok büyük bi anlam karışıklığını engelliyor.

[Gamze]

Osmanlı tartışmasına bir arkadaşımızın İngilizce kelimeler yerine Osmanlıcadan kalan Arapça ve Farsça kelimeler önermesi nedeniyle geldik. Great White' a katılıyorum hepsi yabancı kaynaklıdır.

Yalnız yazınızdaki birkaç küçük hatayı düzeltmeme izin verin:

1. Osmanlılar dil konusundaki hatayı teknolojik olarak geri kaldığımız günlerde değil aksine bilimde ve sanatta ileri olduğumuz dönemlerinde yapmışlardır.

2. Arapça ve Farsça öteden beri bu topraklarda kullanılan diller değildir, çok küçük o zamanlar elit sayılabilecekler tarafından konuşulan dillerdir. Üzerine basa basa söylüyorum bu topraklarda yaşayan halk Türkçe hem de öz be öz Türkçe konuşuyordu.

Osmanlı tartışmasını uzatmayayım, tartışmak isteyen olursa -konu başlığı açılırsa uzun uzun tartışılabilir.

Sanırım yanlış anlaşıldım.Şöyle düzelteyim;

Teknoloji konusunda üretici değil tüketici olduğumuz için bir şekilde ilgili terimleri dilimize geçirmek durumunda kalıyoruz. Teknolojik gelişmeler konusundaki bu edilgen halimiz bizim için mecburi kılıyor devşirmeyi. Şu günlerde de iyice ayyuka çıktı bu konu. Eğer bu yönden bakarsak ve biraz da zorlamayla, Osmanlıyı tenkit edebiliriz son 200 yılını düşündüğümüzde İroni burada eğer varsa Ama Great White' a da Osmanlı döneminde Türkçe'nin katıksız halini korumak için hiç bir girişimde bulunulmayışı konusunda katılıyorum.

Özetle

[İskender]

Forumda bu tür başlıkların açılmasını bir katma değer olarak gördüğümü söyleyerek başlamak istiyorum yazıma..
Zira bir diğer arkadaşımdan birçok şey öğrenebiliyorsun yeterki atgözlü olunmasın...
Edebiyat Öğretmenliğini okuyamayıp ayrılmak durumunda olan birisi olarak düşüncelerimi konu ile bütünleştirip yazmış idim...
Okulu okuyamama nedenim Osmanlıca idi 20,19,18,17... yy diye her dönem dersler görüyorduk...
İnanılmaz zorlanıyordum ki ilk dönem okuduğumuz 20 yy da bile oldukça zorlanıyorduk...
Nihayetinde 100 yıl öncesinden bahsediyoruz ve o dönemden kalma eserleri anlamak için lugat kullanmak durumunda kalıyoruz, benim dayanak noktam burası...
Okuduğunu anlamamak okumamak anlamına geliyor aynı zamanda bakın batı klasikleri onca sayıda okunurken bizim Türk klasikleri bir tabirimiz bile yok literatürde...
Bu o devirde yazılı eserler yok anlamına gelmiyor, tam tersine bir çok eser var fakat bunları anlayan veya tercüme eden yok...

İkinci problem olarak gördüğüm konu ise kullandığımız kelime haznesinin inanılmaz daralması.
1000 kelime ile konuşuyoruz artık Osmanlıda ise bu 25.000 kelime idi...
Şimdi sorarım size dünyanın en güzel kelimesi seçilen yakamoz aslında farsçadır bize gelmiştir diyebilirmiyiz, veya bunu ok demek ile aynı kefeye mi koymalıyız...

[Gamze]

...
Şimdi sorarım size dünyanın en güzel kelimesi seçilen yakamoz aslında farsçadır bize gelmiştir diyebilirmiyiz, veya bunu ok demek ile aynı kefeye mi koymalıyız...

Bu bölüm bana sanırım

Bir örneklemeydi o ve beni bir hayli rahatsız ediyor günük yaşantımda. Ben Türk dili üzerine okumuyorum, ama dil bölümündeyim ve biz diğer dillerden daha çok Türkçe üzerine çalışıyoruz. Çünkü kendi dilini ekiniyle birlikte bilmeyen birinin bir başka dili ve ekini sindirmesi, üstüne üstlük çeviri yapması mümkün değil. O yüzden, Türkçe'nin kullanımı konusunda hassasım, hassasız. 'Full dolu'yu duyduğumda ne denli rahatsız oluyorsam, 'Ok' 'mersi' vs. gibi sözcükleri duyduğumda da o denli rahatsız oluyorum. Anadolu topraklarında ezelden beri Arapça da Farsça da kullanılmıştır. Etkileri ve kalıntıları ortada demiştim. Öyle. Ve bunlardan rahatsızlık duymuyorum, 'teveccüh' kelimesi beni huzursuz etmiyor mesela. Bu, 'ok' ile 'yakamoz'u da aynı kefeye koymadığımın işaretidir. Katılırsınız, katılmazsınız ama ben Avrupa dillerinin Türkçe'nin içinde eritilmesine fena halde bozuluyorum. Paradoks, konsultasyon, refüze etmek ve nicesi. Çok sinir bozucu.

[Yasin N.]

Full dolu'yu duyduğumda ne denli rahatsız oluyorsam, 'Ok' 'mersi' vs. gibi sözcükleri duyduğumda da o denli rahatsız oluyorum.

Helede bu full dolu kelimesi yokmu ben bu kelimeyi kulanan arkadaşlarıma affınıza sığınarak söylüyorum salak diyorum, be kardeşim İngilizceyi bilmiyorsun onu anladıkta bari Türk! çeyidemi bilmiyorsun Full=dolu Dolu=full

[Great White]

Niye yalan söyleyeyim..

Ben de kimi zaman "Depoyu tam doldur" demek yerine daha tembelce bir edayla "Fulle" demeyi tercih ediyorum

Ama bunu pek de sık yapmıyorum. Zira çoğu zaman fullemek nasip olmuyor zaten

[littlebighorn]

Niye yalan söyleyeyim..

Ben de kimi zaman "Depoyu tam doldur" demek yerine daha tembelce bir edayla "Fulle" demeyi tercih ediyorum

Ama bunu pek de sık yapmıyorum. Zira çoğu zaman fullemek nasip olmuyor zaten

Dil ile ekonomik durumun ilişkisi ancak bu kadar güzel anlatılabilir!

[littlebighorn]

Osmanlıca Türkçe Batı dillerinden gelen biçim

mutabakat uzlaşım konsensüs
katliam soykırım jenosit
tecrit yalıtım izolasyon
kıstas ölçüt kriter
hakikat gerçek realite
ehlihibre, ehlivukuf bilirkişi eksper
nesil kuşak jenerasyon
muasır çağdaş modern
şekil biçim form
cihaz araç aparat

Birkaç örnek, ben Türkçelerini tercih etmeye çalışıyorum.

[Misina]

Misina sözcüğü Messina' dan mı gelmiş

Doğrusu ilk kez şimdi duydum

Desenize bir çoğumuzun kapısının önü pek de temiz değilmiş

İtalyancadan gelip gelmediğini bilmiyorum fakat günlük hayatımızda sıkça kullandığımız Polis,Doktor gibi Türkçeye uyarlanmış bir kelime.Tamamen yabancı olmaktansa böyle olmak daha iyidir.

[littlebighorn]

Bu arada yakamoz dilimize Farsçadan değil Rumcadan geçmiş.

[Remzi]

Türkçe Sözlük'ten

hazırun çokluk, isim, eskimiş (ha:zıru:nu) Arapça hazirun Bir toplantıya katılanlar. hazırun cetveli isim Bir toplantıya katılanları gösteren liste.

Yabancı Kelimelere Karşılıklar

ambargo : Fransızca kökenli ambargo (embargo) sözü dilimizde "1. Bir malın serbest sürümünü engellemek için konulan yasak, 2. Bir devletin, gemilerin kendi limanlarından ayrılmasını yasaklama buyruğu, 3. Bir ülkenin dış dünyayla ilişkilerini engelleme." anlamlarında kullanılmaktadır. Sözün her bir anlamı için Kurumumuzca engelleyim karşılığı önerilmiştir.

DAĞARCIĞINIZA HER GÜN İKİ SÖZ
E-POSTANI BİLDİR HER GÜN İKİ KELİME ADRESİNE GELSİN

Türk Dil Kurumu, elektronik posta adresini bildiren herkese günde iki kelimeyi, anlamı ile birlikte ücretsiz olarak gönderiyor. (ek tablo)

Aralarında gazeteciden yazara, öğrenciden polise her meslekten 45.000'i aşkın kişiye iki sözcük e-posta yoluyla gönderiliyor. Talep her geçen gün artıyor. Son yıllarda özellikle gençlerin kullandığı kelime sayısının azalmasını göz önünde bulundurarak alternatif çalışmalar üreten TDK, gençlerin İnternet'e olan ilgilerini değerlendirdi.

Kurum, ‘www.tdk.org.tr’ adresinden 'Dağarcığınıza Her Gün İki Söz' yazısına tıklayıp, elektronik posta adresini bırakan herkese anlamları ile birlikte her gün iki sözcük göndermeye başladı. TDK Sözlük Kolu uzmanları tarafından seçilen kelimelerin günün tarih ve önemiyle ilgili olmasına dikkat ediliyor. Örneğin cemrenin düşmesi ile birlikte e-postalara ‘cemre’, 29 Ekim’de ‘cumhuriyet’, Kurban Bayramı’nda ‘kurban’ sözü ile ilgili açıklayıcı bilgiler sunuluyor. Kelimelerin anlamlarının yanında gönderilen sözcüğün içinde geçtiği atasözleri ve deyimlere de yer veriliyor. Ayrıca, türü, söylenişi, vurgusu, yabancı kökenli ise Türkçeye hangi dilden geçtiği konularında bilgi veriliyor. Yabancı kelimelere bulunan Türkçe karşılıklar da e-posta sahiplerine bildiriliyor. TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın, halkın Türkçenin zengin söz varlığından yeteri kadar faydalanmadığını söylüyor. “Çok kısıtlı sayıda sözcük bilgimiz var.” eleştirisini yapan Akalın, Türk Dil Kurumu olarak amaçları doğrultusunda, teknolojiyi de kullanarak bu durumun önüne geçmek istediklerini belirtiyor. “Amacımız kişilerin söz varlığını geliştirmek ve Türkçenin zengin söz varlığından faydalanmalarını sağlamak.” ifadelerini kullanan TDK Başkanı Şükrü Halûk Akalın, e-posta adreslerini bırakanların sayısının her geçen gün arttığını kaydediyor.

Uyarılar
1. Bilgisayarlarında e-posta yazılımı (outlook vd.) yüklü olanlar Dağarcığınıza Her Gün İki Söz bağlantısını tıklayarak e-posta adreslerini gönderebilirler. Bilgisayarlarında e-posta yazılımı olmayanların ise e-posta hesaplarının bulunduğu sunucudan (yahoo, hotmail vd.) bilgi@tdk.org.tr adresine e-posta hesaplarını göndermeleri gerekmektedir.

2. E-posta hesaplarını Kurumumuza gönderdikleri hâlde "Dağarcığınıza Her Gün İki Söz" iletilerini alamayanların e-posta hesaplarının limitlerini, e-posta kutularının dolu olup olmadığını kontrol etmelerini,

3. E-posta hesaplarını değiştirenlerin eski e-posta hesaplarını da belirterek yeni e-posta hesaplarını göndermelerini,

4. E-posta grubundan çıkmak isteyenlerin, bu istediklerini belirten e-posta iletisi göndermelerini rica ederiz.

Türk Dil Kurumu



TÜRK DİL KURUMU
Türkçe Sözlük'ten Sözler ve Yabancı Kelimelere Karşılıklar
Elektronik Posta Hizmeti
Tarih: 05.04.2005
Gönderim Nu.: 316

TDK'nın Böyle bir ÇAlışması Var..Herkesin Üye Olmasını tavsiye ederim