Trabzon'un Mahalli Oyunu Kolbastı (Hoptek)

[Emirhan Makul]

Bu link paylaşıldı mı bilmiyorum ama kolbastı öğrenmek isteyenler için harika videolar var:

http://www.uzmantv.com/konu/kolbasti-oynamayi-ogrenin

Valla teşekkür ederim sık kullanılanlara kaydettim işime yarayacak.

[Hekimoğlu]

Zülfü Livaneli'nin yazısı


Siyasetten sıkılanlar için Kolbastı dansı

Belli ki önümüzdeki iki hafta kıran kırana bir seçim mücadelesi ile geçecek. Evde siyaset, gazetede siyaset, televizyonda siyaset, meydanda siyaset; nereye baksanız siyaset.

Bu ortamda belki de arada sırada siyaset dışı konulara değinmekte yarar var.

Televizyonlarda görüyorum; gençler Kolbastı oynuyor.

Kimi buna balıkçı dansı diyor, kimi başka bir köken anlatıyor.

Hatta Trabzon’la Giresun, “Kolbastı aslında kimindir?” diye tatlı bir kültürel tartışmaya girmiş.

Keşke Türkiye’deki her tartışma böyle danslara, şarkılara sahip çıkma konusunda olsa.



***

Ekranlarda Kolbastı oyununun kökenini açıklayanları duydukça bu konuya ben de katılıp ufak bir katkı yapmak istedim.

Çünkü 1960’lı yıllarda Trabzon’da Kolbastı havasını öğrenmiştim ve sazda sık sık da çalardım.

Bu oyun havası, sazın pes perdelerinde sakin bir ritmle başlar. Giderek tiz perdelere iner ve ritmi hızlanır. Heyecanlı, telaşlı, bir havaya bürünür.

Daha sonra yine rahatlar ve pes perdelerdeki monoton melodisine geri döner.

Bunun çok eğlenceli bir hikâyesi var.

Eskiden kabadayılar bazı gizli yerlere sığınarak, “kol” denilen zaptiyelerin gözünden uzak biçimde esrar içermiş.

Kapıya da “erkete” denilen bir gözcü oturturlarmış.

Bu erkete kucağına sazı alarak pes perdedeki sakin, yavaş melodiyi çalar dururmuş.

Ama ileriden bir “kol”un geldiğini görür görmez sazın tiz perdelerine iner, büyük bir acele ve telaşla içeridekilere “kol geliyor!” haberini iletirmiş.

Bu telaşlı melodiyi duyan kabadayılar derhal sigaralarını söndürür esrarı saklarlarmış.

Daha sonra tehlikenin geçtiği de yine sazın pes perdelerine dönülerek haber verilirmiş.

Bu hikâyeyi ve melodiyi ilk duyduğumda çok hoşuma gitmişti. Müzik yoluyla işaretleşmenin tek örneği olarak düşünmüştüm.

Yıllar boyunca, hikâyesini de anlatarak çaldığım bu “şifreli” parçanın herkesi eğlendirdiğini gördüm.

Şimdi oyun havasının bu biçimiyle ilgili ufak bir not düşeyim dedim.

Belki parçanın birkaç kökeni vardır ama benim kırk yıl önce Trabzon’da ögrendiğim biçimi bu.

Zaten “Kolbastı resmi sitesi”de buna benzer bir kökeni aktarıyor.


***

Biliyorsunuz, Osmanlı’da inzibatı sağlamak için sokaklarda “kol gezme” adeti vardı.

“Karakol”, “kolluk kuvvetleri” deyimleri de böyle türemiştir.

1972’de derlediğim “Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz” adlı Karadeniz parçasının bir dizesinde “Bir yanımı sardı müfreze kolu” denilmektedir.

Bu oyunun havasının adı da “Kolbastı” olduğuna göre mutlaka bir zaptiye baskınıyla ilişkili olmalı diye düşünüyorum.

Neyse bütün bunlar ayrıntı.

Gençlerin neşeyle, yeni koreografik eklemelerle çılgınca dansetmelerini izlemek güzel.

Anadolu 21. yüzyılda kendini keşfetme macerasını sürdürüyor.

[Kazım Uzunboy]

Önüne gelen kolbastı oynuyor, daha doğrusu oynadığını sanıp yanlış tanıtıyor.

Şuan da Kral Karadeniz adlı kanalda birisi kolbastı söylüyor.

[Kubilay ŞAHİN]

Şurada Belli Bir Yerden Sonra Başlayan Hareketlerin Kolbastıyla Bir Alakası Varmı Bilmiyorum?..

Bu Arada 3.33 deki teyzeme Dikkat..

[Emirhan Makul]

Bugün bir sürü seçim arabasında Kolbasti çalarken gördüm ve duydum miydem bulandı.

Boztepe uzunkumli olmuş Üsküdarlı bağlarbaşılı oylayalım eveti oynalayalım eveti

Yuh ya bitsin artık bu çile deli oyunu denilsin saçma denilsin bize bıraksınlar şunu Hep Ktü'nün başındaki adam yüzünden dünyaya tanıtacakmış oyunu kalıplaştırdı berbat etti !

[Nurbanu]

sana katılıyorum emirhan. her yerde duymaktan ben de usandım. kaldı ki bir kaç hafta önce başımdan geçen bir olayı paylaşayım sizinle
4. sınıfta olduğumdan dolayı bir ilköğretim okuluna staja gidiyorum. ilk dersimizde hocamız kendimizi çocuklara tanıtmamızı istedi. çok meraklı olan bücürler dikkatle bizi izlerken adımı soyadımı söyleyip TRABZONLUYUM dedim. (nedense kendimi tanıtırken bunu hep yapıyorum ) çocuklardan vaavv ooo karışımı bi ses yükseldi ardından da şöyle bir soru:
"Öğretmenim kolbastı oynamayı biliyor musunuz?" evet diye cevapladıktan sonra hemen ardından bir soru daha "Bize de öğretir misiniz?" ben gülüyorum diğer stajer arkadaşlar gülüyor. hocamız zaten kendini tutamadı. bakarız dedim bir dönem boyu burdayız en arka sıraya geçip oturduğumda sürekli önümdeki öğrencilerin arkaya dönüp kolbastıyı nasıl öğrendiniz, trabzonsporumu tutuyorsunuz gibi sorlarına maruz kaldım hala o sınıfa girdiğimde yakamı bırakmıyorlar. tenefüste bir grup kolbastı meraklısı çocuk hep yanımda bu tabi güzel yönü ama fazlası da sıkıyor

[Dursun Kaplan]

sana katılıyorum emirhan. her yerde duymaktan ben de usandım. kaldı ki bir kaç hafta önce başımdan geçen bir olayı paylaşayım sizinle
4. sınıfta olduğumdan dolayı bir ilköğretim okuluna staja gidiyorum. ilk dersimizde hocamız kendimizi çocuklara tanıtmamızı istedi. çok meraklı olan bücürler dikkatle bizi izlerken adımı soyadımı söyleyip TRABZONLUYUM dedim. (nedense kendimi tanıtırken bunu hep yapıyorum ) çocuklardan vaavv ooo karışımı bi ses yükseldi ardından da şöyle bir soru:
"Öğretmenim kolbastı oynamayı biliyor musunuz?" evet diye cevapladıktan sonra hemen ardından bir soru daha "Bize de öğretir misiniz?" ben gülüyorum diğer stajer arkadaşlar gülüyor. hocamız zaten kendini tutamadı. bakarız dedim bir dönem boyu burdayız en arka sıraya geçip oturduğumda sürekli önümdeki öğrencilerin arkaya dönüp kolbastıyı nasıl öğrendiniz, trabzonsporumu tutuyorsunuz gibi sorlarına maruz kaldım hala o sınıfa girdiğimde yakamı bırakmıyorlar. tenefüste bir grup kolbastı meraklısı çocuk hep yanımda bu tabi güzel yönü ama fazlası da sıkıyor

O ufaklıklara hemen Trabzonspor sevgisi aşılaman lazım senin.

[boztepeliyasin]

kara davut diye bir şarkıcının klibindede gördüm kolbastıyı. tanıtım güzel ama oynayan giresunlu bir grup galiba. oynayan oyanasın öğrenen öğrensin buna karşı değilim ama bu trabzonun bir oyunu olduğu unutulmasın!

[Kazım Uzunboy]

Artık önüne gelen oynuyor, ya da şöyle söyleyelim, önüne gelen oynadığını sanıyor ve farkında olmadan rezil edip bırakıyor.

Kızıyorum ama sessizce.. Ne yaparsın elden birşey gelmez..

[Emirhan Makul]

[Sümeyye Şahin]

Artık önüne gelen oynuyor, ya da şöyle söyleyelim, önüne gelen oynadığını sanıyor ve farkında olmadan rezil edip bırakıyor.

Kızıyorum ama sessizce.. Ne yaparsın elden birşey gelmez..

bakıp sevinsem mi diyorum çok sevildi diye..bi yandan da gerçekten rezil ediyolar...ne yapalım alsınlar heveslerini sonunda yine bize kalıcak

[Mira_61]

bakıp sevinsem mi diyorum çok sevildi diye..bi yandan da gerçekten rezil ediyolar...ne yapalım alsınlar heveslerini sonunda yine bize kalıcak

Aynen katılıyorum.Yakında geçecek hevesleri.Zaten ondan sonra Giresunlu ve Ordulu kardeşlerimizde bu ısrarlarından vazgeçer.Kolbastı yine gerçek sahibinde kalır.

[Dursun Kaplan]

Aynen katılıyorum.Yakında geçecek hevesleri.Zaten ondan sonra Giresunlu ve Ordulu kardeşlerimizde bu ısrarlarından vazgeçer.Kolbastı yine gerçek sahibinde kalır.

Biz neye ısrar ediyomuşuzki ? Böyle ayrım yaparak bir yere varamayız.

[61viya]

Bugün fakülteye giderken Sivas'ta çok alakasız bir yerde iki minicik çocuk gördüm,kolbastı oynuyorlardı kendilerince.

Biliyorum,bilen bilmeyen herkesin oynaması hoş gelmiyor bir çoğumuza ama ben seviyorum bu durumu.Bir şekilde gayret ediyor insanlar

[Mira_61]

Biz neye ısrar ediyomuşuzki ? Böyle ayrım yaparak bir yere varamayız.

Yanlış anlaşıldım
Öncelikle benim kolbastı hakkındaki görüşüm şudur ki;Kolbastı Trabzonda doğup daha sonra illaki çevre illerinde gerek müzikal gerekte figür olarak katkısıyla bugünkü haline gelmiştir.Ben kolbastıda Giresunun,Ordunun katkısını inkar etmiyorum.Bahsettiğim şey oyunun Trabzon orijinli oluşudur.Yukarıki cümlemde bahsettiğimde ekranlara çıkıp başka illere ait olduğunu ileri süren arkadaşlara.Asla ayrım yapmadım yapmamda.Doğu Karadeniz kültürünü zaten birbirinden kimse ayıramaz.Siz-biz meselesinin en son çıkacağı yer Karadeniz olması gerek aslında.Sanırım problem benim konuya eksik yorumda bulunmamdan kaynaklanıyor.Kendi açımdan özür dilerim yanlış anlaşıldıysam.