Karadeniz Deyimleri

[Badaloğlu]

Gülsen, beklki bunlar isine yarar...



A fficeffice" />

Abanges: Beceriksiz, akilsiz
Abli: Yelkeni yukarida tutmak için kayigin serenine baglanan ip
Abohomis etmek: [Y,-apo ön eki ?den uzaga anlaminda] Lazut yapraklarini (humi) siyirip çikarmak
Abomolis: Zorlukla, son anda [Y,-apo öa eki ve Yunanca molis zorlukla]
Abore: zayif, takatsiz, halsiz [Y, fakir]
Abosimas: Ekili tarlanin yagmurdan zarar görmesi [Y]
Aboskevaris: Çevreyi toplama [Y]
Abras : Iri yari biçimsiz, çiçek hastaligina tutulmus insanlara denilir
Absimon: Ates
Absimat : Kivilcim [R]
Absimisa . Ates böcegi [R]
Abstamlis: Düsürmek [R]
Abuskal: Insanin kendine is edindigi sey
Adoha: Iri, büyük
Afana: Bereketsiz, verimsiz, harap
Afgurmak: Havlamak, edepsizce konusmak
Aftoz :Yar, sevgili, canan, masuka
Agitmek : Götürmek, alip götürmek
Agos, hagos: Sabanin tarlada biraktigi iz [E]
Agirlik : Gelinlik, Gelin için yapilan esya ve taki
Agrem: Ekilmemis tarla, yabani, issiz [Y,ayrio vahsi]
Agremilo : Yaban elmasi
Agrembela: Yaban üzümü
Agu : Zehir
Ahan : Iste ( Ahana, ahaniya seklinde kullanilir)
Ahbun, Afgun : Inek gübresi [E, gübre]
Ahriyan: Kötü yürekli, pis, zalim
Akamat: Verimsiz, bos, tembel
Akarina: Suyun akmasi, akim yönü
Alaf : Yulaf [A,hayvan yemi]
Alahta: Ineklerin yedigi büyük yaprakli ot türü
Alasa : Hasari, yaramaz çocuk
Alasa, Simula: Horon oynarken söylenen çömel kalk komutu
Alata : Çam agaci
Alaturbiya: Denize girmenin sagliga yararli oldugunu inanilan gün [I]
Alikonda : Deniz anasi
Alobos: Dalganin köpügü
Aloso: Bugday sütlaci
Ambeliza: Çiçek veren bir asma [Y, bag, asma]
Ames: Korkak, saf
Ana babula : Ana baba günü, mahser
Anagodos: Keder, sikinti [R]
Analislatmak: Açmak, gevsetmek [Y]
Anapa pahlasu: Sürmene?de bir fasülye türü
Ander: Metruk, cansiz, ise yaramayan, çirkin,
Ander gaybana : Yok olasica, Allah Belani versin
Aner galmak: Yok olmak, ölüden arta kalmak
Andi: Bez dokuma tezgahi (Rize'de de)
Andirhana : Koca yemis, sari bir meyva
Andon: Uygunsuz kadin, asifte
Angona : Bölgeye özgü gri renkli bir kör yilan [Y, angos, yilan]
Angros etmek: Uyusmak [R]
Angur: Hiyar, kaba adam, penis [Y, anguri, hiyar]
Ankmak : Bahsetmek, anmak
Aniç: Bit yumurtasi
Anuk: Nane kokulu bitki
Ankli: Çok zayif [R]
Antrigoz etmek: Suyu aslamak [Y, anti, karsit; krios, soguk]
Anzorat : Raki
Anuk: Dag nanesi [E,F,A]
Aposkal: Yarim birakilmis is, is yeri [Y, aposholisis, meslek]
Apotrak :Yabani yerlerde yetisen esek dikeni
Apsumati: Mangaldaki kül [R]
Arasta : Pazar yeri
Araccin : Takke
Ar etmek: Utanmak [A]
Arey: Tamam, yeterli
Argosup: Bakir, bakirdan yapilmis kazan [R, halgosup; Y halkos, bakir]
April : Nisan ayi [Y]
Arahana : Örümcek
Ar etmek : Utanmak
Asaga vurmak : Düsmek
Aruk : Zayif, ciliz
Arkuri : Bir seyin tersiniiltizam etmek
Astos : Tembel adam
Askar : Lekesiz, ayan, asikar
Assebar : Keser
Atma türki: Karsilikli mani söylemek
Atesluk : Evin içinde ates yakilan yer, ocak, sömine
Atlamak : Misir kocaniv.s ayiklamak, misir fidelerini seyreklemek
Avanak : zavalli
Avara: issiz [F, avare]
Avat: Yemisleri hayvanlara yedirilen bir yabani bitki [R]
Avros: Tas, döseme, tuzak [R]
Avu: Zehir
Ayan : Havanin berrakligi
Ayazma: Kusal su, sifali su
Ayeser: Agustos ayi
Aynali tüfek: Dürbünlü tüfek [F]
Ayorit: Kasim ayi [R]
Azder: Ejderha, Sürmene?de Azdehar[F]

[Badaloğlu]

B fficeffice" />

Babiza: Çömlek, Sürmene?de babica
Babulhana: Karmakarisik esyalari intizamsiz, kesmekei içindeki yer
Bada: Saman [F]
Badama : Köy evlerinin ön taraflarindaki küçük sofa
Badila : El sepeti
Badilas : Karin yogun sekilde yagisi
Baga: Bana [T]
Bagorya : Yengeç
Bakraç : Süt mayalanan kap
Balak: Ayi yavrusu [T]
Balalos:Aptal, deli [Y, palavos]
Bali : Hayvanlarin ahirda baglandigi yer
Balike : Sevgili kardesim
Bandi, Panti: Ahirda inegin otlarinin konuldugu yer
Baragame, Baragami: Sürmene?de ocak yani, parakami [Y, para, yakin;haminos ocak]
Bardo, Pardi: Disi çakal [R]
Barenim, Paronim: Lakap, Takma ad [Y, paromin]
Barhana: Kervan
Baromana, Paromana: Dogum yapmis kadina götürülen yemekler, dadi [Y, para, yakin; mana, dadi]
Batoma, Patoma, Patima: Döseme, zemin, basamak [Y,patoma, döseme]
Bebes : Çarigin içine konulan bez parçalari
Bedeliza, Pedeliza: Kelebek [Y, petalouda]
Bedeliza elmasi: Bir elma türü
Beplasen: Isyan etmek, kabullenmemek [R]
Bestar: Gelisme bozuklugu olan çocuk [R]
Besko, Pesko: Küçük yuvarlak soba [Rusça pes soba, - ka Rumca küçültme eki]
Bet: Çirkin
Bevi : Erkek
Beyuk: Büyük
Bezircanas : Misir ekmegi kirintilarindan yag ve peynirle yapilan bir yemek
Bibil: Fasülye filizi, filiz, çocuk penisi
Biçinayi : Ekim
Bihamal : Her halükarda, hemen
Bilama : Az, biraz
Bileki, Pileki: Misir ekmegi pisirmeye yariyan tas, düz zemin [Y, düz zemin]
Bilobo: Yavrum [R]
Biron, Piron: Çatal
Bise : Biraz, az miktarda [A]
Bitemi, Pithemi: Bir karis, uzunluk ölçüsü
Bobos: Yabani hayvan, öcü, çocuklari korkutmak için kullanilan kelime
Bodur, Potur: Kadinlarin is yaparken giydikleri pantolon
Bokyiyen: Kizginlik aninda kullanilir [T]
Bolaki: Belki, keske
Buba: Baba
Buldur : Geçen sene
Buli, Puli: Sevgili, yavru, kus [Y,pouli]
Bumbur: Yabani ari cinsi
Buzak : Buzagi
Büyük traz: Dokuz tas oyunu [R, triz,üçüncü]

C

Cahana, Zahana : Yengeç
Cag: Çorap örmek için kullanilan sisler [E]
Came: Cami [A]
Capula : Ayakkabi
Caleps : Sürmene?de Findigin içini çikarmak, kabugunu soymak, kanzilis etmek
Cames : Manda
Cangalak : Dangalak
Cazi: Cadi [F]
Cauklamak : Tirmalamak
Cecim: Sürmene?de yere serilen yünlü dokuma
Celeb : Hayvan satin alip kesen kasap
Celepter : Kervan basi
Cibur : Ufak tefek
Cicil : Solucan
Cicoz: Üç tas oyunu
Cimlin: Serçe [R, zimlin]
Cinak : Sürmene?de küçük bok
Cincilis: Kaymak, topragin kaymasi [R, cincilis]
Cinya : Sürmene?de sümük
Civrik : Iplik makarasi
Cubus : Meyve koçani
Cicuk : civciv, tavuk yavrusu [F]
Cucul : Erkek çocuk penisi, Lili
Cugri : Armut koçani
Culuf : Findigi saran yesil koçan
Cuhumbal : Kiliksiz
Cumur : Misir ekmeginden Trabzon yagiyla yapilan yapilan yemek

Ç

Çablama : Dama enligine konan tahta
Çaça : Bir tür küçük balik
Çahçapuris : Çocuga siddetle bagirmak
Çaga : Henüz bir yasina girmemis çocuk
Çahra : Çirnik ( Rize'de de)
Çakmakli: eski tip tüfek
Çapana : Kapi mentesesi ( Rize'de de)
Çapar : Bir nevi sandal
Çapita : Büyük sandal
Çapli : Hamsi siste
Çapula: Kaliteli deriden yapilan çarik türü
Çaput: Bez parçasi
Çarçel : Serander dösemesi
Çasut : Casus
Çatlankavuk: Kavrulmus misir
Çaygara: Içinde küçük taslar, kumlar bulunan toprak
Çarik : Inek derisi kurutularak yapilan bir çesit ayakkabi
Çaygara : Kaynak, Dere kenarinda kaynayan su
Çaynik : Çaydanlik
Çeli : Misir, karalahana v.s. sapi
Çepel : Yagmurlu, çamurlu
Çepni: Giresun ve Trabzon?un Agasar yöresinde yasiyan Türkmen asireti
Çepni koyuni: Yöreye Çepnilerin getirdigi uzun kuyruklu koyun
Çir : Baba
Çikir : Findik, çay toplanirken kullanilan bele takilan torba
Çivit : Çekirdek
Çor : Kar eriten hava
Çonosi: Odun parçalari ( Rize'de de)
Çümef : Uymak
Çuran : Diken (Çugran seklindede söylenir)
Çuraniye : Akasya agaci
Çunusi: Kirdaki odun parçalari
Çürük ayi : Temmuz
Çulluk : Çok eskimis [A, cull, kildan yapilmis kaba dokuma]
Çuva : Eskiden giyilen üç etek ve kadin yelegi

[Badaloğlu]

D fficeffice" />

Daduk: Çocuk dilinde ayak [E, tat, ayak]
Dadulis etmek: Itiraz etmek [Y, diadilono]
Daga : Oturak
Dahtabas : Balkon
Daktura : El sepeti
Dalyan : Sig
Dandanaz: Bugday temizlemekte kullanilan alet [Y, tantalikso]
Daun : Cin, peri
Davara: Gece uykusunda insani bogmaya çalisan görünmez bir varlik
Dendena : Dantel (Temtene de denilir)
Desürmek : Toplamak, Devsirmek
Dirani : Çati
Di di: Köpek, hayvan kovalama sesi
Dialdi: Bez dokunurken tellerin açilmasi
Diyosi: Bez dokunurken kullanilan iplik
Digar : Tava
Dingoz : Inatçi
Dinklisifra: Gereksiz, yersiz ufak tefek seyler [R]
Direni : Tavan arasi
Dirgona, dirvana, divranos : Vatoz baligi, Bir çesit kus [Y, triyoni, güvercin]
Diseri : Iki avuç dolusu
Diza, tiza, tiz : Kene [R]
Dizman: Seytan [Y, dusmanis]
Dösürmek: Dalindan findik, meyva v.s. toplamak
Dönme tavasi: Hamsi kizartirken çevirmek için kullanilan kapakli tava
Drasas : Derinin sertlesmesi
Duman: Sis

E
Egi : Sürmene?de kadinlara hitap sekli
Elektirik: El feneri
Emen : Çocuk oyunlarinda kullanilan bir terim, oyunda hedef olan kisi
Emice : Amca [R, omicekas]
Enis : Asagi, inis, meyil
Enuk : Köpek yavrusu
Ereti: Emanet, geçici
Eris : Mekik ipligine mukabil ketenin asil zeminini teskil eden ve taragin dislerinden geçirilmis olan iplikler
Eskebir : Yaban arisi
Eskin: Filiz, findik fidani [Y, oksinos]
Etis etmek: Gürültü
Evlek : Hendek , küçük su yolu, sira sira anlaminda da kullanilir ( evlek evlek)
Evza,Eza : Kibrit [A]
Eyiv : Keçi
Ezve: Kirpi [Y, asvos]

F

Fa : Yemek
Fasal : Otlayan hayvanin ipini baglamak için yere çakilan kazik
Fastarak . Sevimli kiz çocugu
Fatuk : Kazilmis çukur yer
Feçan : Ocak üzerinde misir kurutmak için kullanilan tahtalar
Feleka. Ahirda inekleri baglamak için kullanilan kaziga geçen halka
Felemit, Felemidi: Çeyiz sandiginin yan gözü [Y]
Feli, Filisi: Dilim, Kabak dilimi [Y, flios, soymak]
Feluka : Kayik
Ferbela: Süslü, gösterisli [Y, frambalas; I, falbala]
Ferbelali: Bir çesit etek [Y,I]
Fermene: Önü açik, süslemeleri olan yelek [Y]

Fikoko : Bögürtlen
Filesur: Ince giysi [Y]
Filister: Hartoma satiri [Y]
Firahti :Tarla kenarindaki kaziklarin üstüne örülen çember, çit [Y, frahtis, çit]
Firfila. Fiinlanmis elma[Y]
Firavu : Yün egirme aleti
Fisko : Taflanin iyi olmayan cinsi
Fiskul: Kabarmis, sismis [Y, fuskoma, sismek]
Fistil: Iltihap [L, pistula, sivilce]
Fol : Tavuk kümesi, hayvan yuvasi [Y, folea, kus yuvasi]
Fola. Oyun yeri [Y]
Folluk: Argoda kadinlarin cinsel organi [Y]
Folit : Kabak tohumu dikilen yer
For : Giymek
Fosi: Iz, çukur
Foter: Sapka
Fotul: Aksi, sinirli adam [R]
Fotula: Ekmek
Fuça: Misir koçaninin yapraklari
Fudus : Inegin sütünü kesilmesi
Fufu, Furful: Yara, bere
Fufuli: Sivilce [R], Rize?de fufudi
Fufuza: Çit kirildim, her seyden sikayetçi adam [R]
Furfula: Hosaf
Furno: Kurbaga [Y, furnos, kurbaga]
Fusan: Kepek, misir yarmasinin kabuklari [Y,ptisani;R, futzanin]
Fuska, Fiska, Faska, Fisto : Kabarkik, sislik, bir çesit dag yemisi [Y, phouska]
Fustul : Püsküle benzeyen seyler
Fustul : Talas
Fuzan : Hububatin kepegi

G

Gabak felisi : Kabak dilimi
Gaban :Yamaç, toprak birikimi
Gabiz: Haraç
Gada : Kardes, dost, kardesim
Gadan almak : Feda etmek
Gaful : Dikenli ve küçük agaçlardan mütesekkil mesçere
Gaga : Eglencelik, çerez, findik [Y, kokkali ; Lazca kokali ;Gürcüce kakali]
Gagart : Zincir kancasi
Gagos: Kötü [Y, kakos]
Galafika : Arka sepeti
Galege : Küçük dana
Galovriya: Sakin, uyusuk, himbil [Y, kalmaro, sakin]
Gambo: Lahanaya dadanan böcek [Y, hampia; R, hampia, tirtil]
Gamboki : Gerdani iri adam
Gancolis : Yari pismis
Gancoz : Hasis, tamahkar
Ganker : Boga
Ganzi, Kanzi: Findik içi, sarmisak disi
Gara sakiz : zift
Gargalak: Dere kenarindaki dal, agaç parçalari
Gargaris . Yaygara, gürültü
Gaskam: Sert toprak
Gaybana : Menfur sey [A]
Gayuk suyadur : Kayik denizdedir
Gaviya : Odun yigini
Gayde : Sarki türkü
Gazel : Kuru yaprak
Gecekusi: Yarasa
Gelin elmasi: Elma türü
Gelurum kopa kopa : Gelirim kosarak
Gezi : Bir kumas ismi
Geçme : Kilif, yastik kilifi
Gevo : Tabak
Gidi gidi: Keçileri çagirmak için söylenir
Gili gili: Buzaklari çagirma yöntemi
Girnap : Sicim
Girziya : Tarlayi iki üç karis derinliginde kazmak
Givitça: Sürmene?de sepet
Givrisuk: Kivircik saç
Gilli: Sabun
Giran: Tümsek
Go asa : Asagi indir, yere koy
Godesbana: Hamarat kadin
Godila: Düzlük
Goncoz : Hasis ( Rize'dede)
Gorabi : Köylülerin degnek makaminda ellerinde tasidiklari ve degnekleri fidanlari kestikleri küçük, hafif, tepesi agzina dogru biraz kivrik balta
Gorena : Kadinlar hakkinda müstehziyane tabir
Gidali : Meyve toplamak iin ucuna torba takilmis uzun sapli sirik
Ginisanap : Bir armut türü
Godila : Ense
Gofrak: Içi çürümüs yasli agaçlara denir
Gofraklamak: Yaslanmak
Goginap: Kirmizi armut [R]
Goginoforode: Soguktan kizarmak [R]
Gogiya: Misir yemegi [Y, kokkos, hububat]
Gogiza : Bogmaca hastaligi [Y, hohitizo]
Gogo: Cin, yaratik, çocuklar gogo geliyor diye korkutulurdu
Gogorina: Su tavugu [Y, haharinos]
Gugo: Guguk, öten kus, horoz
Gogor : Bok
Gohlis: Trabzonda salyangoz, Sürmene?de gohle, Rizede kohlid [Y, koholi]
Gokir: Becerikli, verimli [Y]
Goloska : Kuluçka
Golot: Tekerlek biçimli peynir
Golot, Kolot, Kolotu: Yumurtali ekmek k
Gordil : Dügüm
Gor : Mezar
Gomsilemek: Dedikodu yapmak
Gondes : Çukur
Gondel : Ufak , kisa
Gongos: Agacçta gövdeden dallarin ayrildigi bölge
Gongos: Dananin çarik yapilan bacak derisi
Gongos lastigi :Ayaga giyilen lastik ayakkabi
Gorbagor : Kadinlar için - ugursuz, mezera gir
Gorzit: Iskemle
Gosi : Kuluçka dönemindeki tavuk
Gosva : Bir kus cinsi, karatavuk
Govoksila: Kamis, sazlik, içi bos bitki [R, kifoksilo]
Goyvermek: Birakmak [T]
Gudalis: Arabulucu, çöpçatan, ikitarafi idare eden[Y, kudal]
Gudiba, Kutavi, Godik: Çocuk, köpek yavrusu
Gudime : Çocuk dilinde inek
Gudi gudi: Köpek çagirma
Guduk : Uç, gaga, memenin ucu
Guduktera: Maçka?da agaçkakan
Gugar, Kukar, Kukara: Meyva toplamak için kullanilan çengelli ucuyla dallari egmeye yarayan egri dal. [R]
Gugula : Sapka, fes
Gugulli : Tepeli
Gugus, Kukus, Kukuç: Tomurcuk, olgunlasmamis meyva
Guguvaga: Baykus
Guguvak : Yaylalarda kuytu yerlerde kendi yetisen yenilebilir mantar
Gulincak: Sürmene?de dokuma tezgahinin ayak pedali
Guliya : Bir tür karalahana yemegi
Gulum gulum aglamak : Hiçkirarak aglamak
Guman : Zan, süphe
Gunzi: Misir sapinin içi
Gunzi gunzi: Parça parça
Guraci : Asker toplayan memur
Gurgut: Un çorbasi içindeki topaklar
Gusgustera: Yazlari yaylada yagan yagmuru durdurmak için edilen günes duasi gelenegi
Güvercina: Bir inek adi

G

Gardel : Çocuk
Gazep : Bela, çile
Gidak : Keçi yavrusu
Goli : Deniz yosunu
Goliva : Suda haslanmis misir
Govit : Kaya baligi
Gudus : Misiri saran koçan
Gulya, Goliya: Karalahanadan yapilan yöresel yemek
Guz: Yabanci, Oguz, Türkmen

[Badaloğlu]

H fficeffice" />


Habiskol : Bir çesit yemek
Haboyle: Bu sekilde
Habu: Iste bu
Haçabur, Haçanbur: Sürmene?de soya fasülyesinden yapilan ekmek, Rize?de hasabir
Haçan : Mademki, öyleyse
Hahala: Pejmürde, pasakli [Y, hahaleo]
Hahot : Eski , kullanilamz hale gelmis
Halaput, Halapot : Gürültü, patirti, samata
Halas, Halaz, Halaç: Dolu tanesi [Y, halazi]
Halaslamak : Bir isi bastan savarak yapmak
Halastar: Bir nevi bakir veya porselen su kabi
Halt: Trabzon?lularin Bayburt, Gümüshanelilere verdigi isim
Hamofta : Çilek [R, amofta]
Hampa : Zengin
Hamsi kusi, Hamsi puli : Hamsi, misir unu ve yumurtadan yapilan yemek
Hamsi göz: Açik mavi renkli göz
Haral : Büyük kil çuval
Harci : Siyah ekmek
Halaz : Dolu
Hamayil, Hamayli, Hemayil : Muska
Hamofta: Çilek
Hamurkera : Çilek
Handosera : Kirpi
Hanseps: Tütsülemek, yakmak [R]
Harep : Keçi boynuzu
Harçi : Fasulye çalisi
Hark : Degirmenin su konulan bölümü [A]
Harkali : Ceviz ve findigi kabugu ile kavurmak
Harkoma, Hartama, Hartoma: Damlarin üstüne konan kiremit yerini tutan çam agalarindan elde edilen ince tahta
Has : Iyi [A]
Hasofila: Kurumus yaprak
Hasura: Maçka?da yagmurdan sonraki günesli hava
Hatal : Eski
Hatel : Tatha parçalari
Hatya : Rize'de Gübre ile karisik toprak
Hayat :Evin içindeki bir bölüm
Havzal : Ufalmis kömür parçalari
Hedik : Kisin kar üstünde yürümeye mahsus içi sicimle örülmüs agaçtan yapilmis bir nevi ayakkabi
Hececulap : Bir armut türü
Helal: Yorgun
Hemençe : Iki tarafindan bagi olan boyun ve koldan geçirilerek asilan köylü çantasi
Hirhindik : Perisan , miskin adam
Hirziya: Kazmak, togragi alt üst etmek
Hisir : Eski, yipranmis kullanilamaz hale gelmis
Hizan : Yoksul kimsesiz, geçinmekten aciz aile
Hillal : Kur'an okunurken satirin altindan takip için sürülen kagit
Hinkaka : Birdenbire meydana çikmak , yakalamak
Herek : Sirik
Hezep : Bela
Hlio : Sincap
Hoda : Sagdiç ( Rize'de de)
Hohoçi : Umaci, çocuklari korkutmak için kullanilan hayali yaratik
Hohol : Toz , göze kaçan küçük böcek
Hohor : Baykus
Hoholi : Kagit kirpintisi
Hoholli pide: Pazi veya ispanakli pide
Holbor: Ineklere yal yaoilan bir ot
Hopal: Eti yenen bir kus türü
Horom: Kesilmis misir saplarinin birbirine dayanarak kümelendirilmesi
Horon: Karadeniz halk dansi?nin adi [Y, hora]
Hopeçi : Kurutulmus su kabaginin kapagi kutu gibi kullanilir
Hopi : Misir koçani mahfazasi ( Rize'de de)
Horbol : Yemegi yapilan bir ot cinsi
Hortik : Zayif, kambur adam
Hosrofi : Bir çiçek
Hosmeri :Yazin yaylalarda kaymak ve misir unundan yapilan yemek
Hozan : Köylerde ekilmemis arazi
Hristiyanlar: Aralik ayi
Humbes : Karin, batin
Hutus : Misiri kaplayan ince, yesil kabuk
Hora : Tarla
Huhuris etmek, hohoro: Türkü söylenirken yada horon oynanirken coskudan anlamsiz seslerle bagirmak
Humi, hurhur : Çingirak
Humi: Miaçka?da misir koçaninin yapragi
Humurgan : Sürmene pazarinin eski adi
Hutus : Misir koçani üzerindeki yaprak
Hüsriyenas : Aralik ayi

I


Icran : Yaralardan çikan irin, cerehat
Ifadi : Bez dokunurken kullanilan tel
Iftar : Kürek
Ifteri : Egrelti otu
Igles : Hasta ve zayif insan
Irgat : Isçi, amele
Ikogir, Ikokiris: Becerikli
Ilahso : Afkur, havla
Imanli: Yagi alinmis süt
Imro: Kütük çekmekte kullanilan halkali çivi [Y, yiros]
Ince Maraz : Verem
Isdikan : Bardak
Iskala : Merdiven
Isponkar: Degirmende kullanilan bez [Y]
Isporit: Toprak tohumlanirken kazmayla çizilen hat [R, sporit]
Istavrik : Büyük gügüm
Istavrit : Eylül ayi, küçük bir balik adi
Istavrap. Ekim ayinda olan armut türü
Isteriç : Ak gürgen agaci
Istikan : Çay kadehi
Istoliz: Güvey trasi [Y, stolizo]
Istol : Masa
Iskebir: Yaban arisi
Iskilo : Büyük köpek
Ismar : Isaret etmek
Izim ayi: Eylül ayi, üzüm ayi
izgalit : tohumluk ve yemeklik misirlarin asildigi yer
Izmilanka : Yabani kuskonmaz, kaygana yapilir
Izmira: Testere [R]

K


Kaban : Sarp, dik arazi
Kabaleska: Haslanip süzüldükten sonra, tuzla ve sogan ekmekel tekrar haslanan fasülye
Kabis : Degirmenlerde hububata mahsus bir ölçek
Kabot : Palto (Gabot)
Kada : Kedi
Kadabarlos: Insani uykuda yakalayan cin, karabasan [R]
Kadak : Manda yavrusu
Kadan alsun : Feda olsun
Kadarahti. Evin içinden alttaki ahira açilan merdiven kapagi
Kafega, Gafega: Küçük gügüm
Kafgal, Kafkal: Findik kozalagi [R, kaukal; Y, koukoli]
Kaful, Gaful: Findik Ocagi, çalilik
Kafulluk: Daginik, çalilarin sardigi yer
Kahleya: Öksüren kisi [R]
Kakavus : Lastik ayakkabi
Kakane : Zayif adam
Kakos : Aptal
Kalafika : Sepet
Kalak : Iri yari kaba adam
Kalamit : Basaklamak
Kalandar, Galandar: Ocak ayi, Yilbasi, Yilbasinda ev ev dolasarak çocuklarin söyledigi tekerlemeler
Kalama, Kalanuma : Yavas, agir, bazende küfür olarak kullanilir
Kale kale : Inegi çagirmak için kullanilan tabir
Kalas : Kible, Kible rüzgari
Kalora, Kalovriya, Kaluk: Evde kalmis, kocaya gidememis yasi geçkin kiz [Yunanca kaloyria, rahibe kelimesinden]
Kama: Hançer [E, kama, çivi]
Kamak: Maçka?da Firindan ates, misir çekmeye yarayan ucu egri kürek
Kamisela: Yagmurluk
Kambokiraz : Çilek
Kamesela : Buluz
Kamasi : Kestane kabugunun dikenli kismi
Kanayakli . Zavalli
Kaneta: Sürahi biçimli bakir kap [Y, kanata]
Kandilis : Çekirdege benzer bir küçük balik
Kandri : Pullugu öküze baglamak için kullanilan organ
Kangel : Egri
Kankosi : Inek derisinin dizden asagi olan asagi kismi
Kanzelis, Kanzilis etmek: Findiklar devsirildikten sonra dallarda tek tük kalanlari devsirmek, Arsin?de zalis, Sürmene?de caleps [R, hantzin; Gürcüce Kanci, Lazca kandzi]
Kapara: Ayakkabi
Kapoçi : Desilmemis yara
Kapoli, Kopel : Piç
Karak: Kapi mandali
Karakoncolos: Kisin insanlara musallat olan yaratik
Karamus: Uçurum
Karanbuk : Findik ve misirlara ariz olan hastalik, mahsülü simsiyah yapar
Karda : Kardes
Kardes payi. Findigin içinden iki tane iç çikma durumu
Karmakudal : Karmakarisik
Karsanba : Tehlike, firtina gürültü
Kasanmak : Hayvanlarin isemesi
Karnal, Karkan: Kola takilan sepet
Karnes : Çayirlik
Kartol, Kartof : Patates [Rusça, kartofyel]
Kasa: Sigil
Kasa: Tirpan
Kasikçi : Kuyruklu kurbaga yavrusu
Katsi: Geniz
Katolik: Oruç tutmayan müslüman
Katotori : Kapi esigi
Katma : Sicim
Kavara : Yellenmek [R, gavara; E, govor, gübreden türetilmis]
Kavlak . Ahmak, battal, ise yaramaz adam
Kavran : Ari kovani, yag ve peynir kaplarina da denilir
Katofir : Esik
Kaybana : Tembel adam, mes'um sey
Kaygana : Misir unundan yapilan hamsili ekmek
Kavrangoz: Karisiki daginik, kavga
Kayna : Kayigin kenarlari
Kayde: Ezgi
Kaydelemek: Agit yakmak, sarki söylemek
Kaygana: Tavada yumurta ve sebzeyle yapilan yemekler
Koytak : Alçak yer, dere içleri gibi
Kebat : Agaç kavunu
Kede, Kata: Kedi [R, gada]
Kelberi : Findik
Kelepçe : Iplik sarmaga mahsus tahta parçasi
Kelif : Agaçlardan örülerek yapilmis küçük kulübe
Keltenek : Döküntü, süfli adam
Kelif : Dag evi [R ;Y, kalivi ]
Kemre : Sigir gübresi
Kemçuk : Biçimsiz iri agizli insan
Keme : Büyük fare
Kemençe: Üç telli, yayla çalinan perdesiz müzik alei [F]
Kenef : Tuvalet
Kerenti : Tirpan
Keres: Ekmek kabugu
Kertel : Inegin yal kabi [Y,kertel]
Kesan, Çesan, Kesen: Pestemal türü
Ketan: Keten [A]
Keyvane : Ihtiyar ve is ehli kadin
Kezme : Ayakyolu
Kidi Kidi: Kedi çagirmak için söylenir
Kiraça : Istavrit baliginin incesi
Kireni: Oluk, tahtadan su olugu
Kirgan : Ölüm ( Rize'de de)
Kirtil: Yaylalarda yetisen dikenli bir ot
Kirvanto : Kirli pasakli adam
Kiyli : Kenarlari yüksek tepsi
Kizana gelmek: Hayvanlarin çiftlesme arzusu duyduklarini belli etmeleri
Kizan ayi: Hayvanlarin kizana geldigi ay
Kizobo: Kizim
Kilar: Otlaklar
Kilos: Bakir esyalarin çarpmayla zedelenmesi
Kilse kusi: Parlak renkli bir kus
Kinsi: Elma, armut çöpü
Kiren : Kizilcik
Kirezayi : Haziran
Kirez karayemisi: Öteki karayemislerden daha erken olgunlasan, rengi daha kirmizi karayemis türü
Kip : Toplu, kuvvetli gergin
Kise: Saksagan
Kobal : Büyük kalin degnek
Kobat: Beceriksiz
Kocakari: Yasli kadin
Koç ayi: Ekim ve kasim aylari
Koçinbela : Erik
Koçozina : Siyah benekli bir küçük balik
Kod, God : Bir ölçü birimi
Kodespa: Iyi arkadas
Kodespena: Becerikli ev kadini
Kodi, Godi: Lahananin sapi
Kodos: Misir sapi
Kofe, Kofi, Kofos, Kofuz, Kofu: Sagir
Kofte: Kendir biçagi
Kofi : Meyvelerin çekirdekleri ihtiva eden yenilmeyen kismi
Koftra : Rize'de Su yolunu kesmek için kullanilan tahta
Kofin : Yaprak sepeti
Kohraka: Mutsuz kadin
Kokir : Çaliskan, becerikli
Kokize : Bogmaca hastaligi
Kokozlanmak: Horozlanmak
Kolebessa: Sigir gübresinde yasiyan kurt
Kolidi : Kendir
Koliva : Haslanmis misir
Kolot : Içinde bütün yumurta olan bugday veya misir ekmegi
Komat, komadi : Parça
Kombos: Tomurcuk
Komri: Tahtadan yapilmis küçük ve alçak iskemle
Komsilamak : Birini digerine geçmek
Komohti: Lazca konusanlara Trabzon?da takilan ad, Rize?de mohti denir
Koncolos : Tuhaflik eden gülünç sekillere giren insan
Konop: Sivrisinek
Konzi : Bir seyi çok ezmek, dagitmak, fisegin sapi
Kopat : Kaba, biçimsiz, büyük
Kopça: Dügme
Kordobo: Ahir kapisi
Kokneça : Findik yada çay toplanirken kullanilan torba
Kolisevra : Kertenkele
Kom : Dag evi
Kopçe : Dügme
Kopeli : Piç ( Rize'de de)
Korada : Zayif, ciliz
Korda : Tahta kurusu
Korepi : Ucu sivri küçük ve igri bir nevi balta, diger bir ismi dahara
Korç, Gorç: Tabure
Korona: Zavalli
Korsil: Iskemle
Kozalak : Selvi ve çam gibi agaçlarin meyvasi
Kosi : Kuluçkaya oturan tavuk
Koska : Bögürtlen
Koskodor : Kibirli
Koskon : Hayvanlarin bel kemiginin nihayet noktasi
Kosnok : Açikgöz, kurnaz çocuk
Kospodar: Agalik tasliyan kisi
Kostel : Misir yapraklarinin yapraksiz ve meyvesiz tarlada biçilmis kalan yukardaki kismi
Kosu: Kuluçka, Sürmene?de kosi
Kosat : Teke olmamis keçi
Kot : Alti okka misiri tesbit eden ölçü birimi
Koti : Lahananin sapi
Kot kafa. Aptal
Kotan : Pulluk
Kotoni : Taneleri çikarilmis misir koçani
Kototori . Kapi esigi
Koviçe : Sapli küçük sepet ( Rize'de de)
Koyizme : Feryat
Koza : Elde çikan sivilve
Kozefter : Bir ise yaramayan yahut kesmeyen kör biçak
Kölük : Merkep, esek
Köze : Pinar, menba
Kotarmak : Servis yapmak
Kotol : Küt
Köstere-Kösre : Bilem tasi, orak bilenen tas
Kremul : Zincir
Kuba: Yüzüstü
Kubalez : Karakabak
Kubani. Kurban oldugum
Kuçiris etmek: Çömelmek
Kudal: Karistirma amaçli kullanilan degnek
Kudap: Bir armut türü
Kufa: Ahsap su kabi
Kufika, Gafika: El sepeti
Kuka: Iplik yumagi
Kukarina : Karabatak
Kukasamboli : Saklanbaç
Kukus: Çam kozalagi
Kukuvaak :Çömeler oturmak, bir yayla çiçegi
Kula: Duru ile beyaz arasinda koyu al rengi
Kuliya: Boynuzsus keçi
Kulur : Bezelye tanesi
Kumakuduz : Hiç bir yere bakmadan çabucak gitmek
Kumar: Orman gülü
Kumbaz : Tertip
Kumbuz : Yumruk
Kumsi: Lifleri alinmis kendir
Kumul: Ot yigini
Kumus : Dikenli kestane kozasi
Kundul : Sakat , el sepetinden büyük sepet türü
Kunkus : Kurumus
Kupli : Kilit
Kurdi: Kadinlarin yük tasirken bellerine doladiklari bez yada ipten örtü
Kurut, Gurut: Süzülmüs yogurtla yapilmis bir çesit peynir, haya, testis
Kusi : Kuluçka tavuk
Kuslastigi : Sapan
Kutun, kutur : Misir koçani
Kuvar : Yumak
Kuyis : Çiglik
Kuymak : Misir unundan yapilan bulamaç
Kuza: Sigil
Kuzika: Kizim
Kuzine : Içinde yemek pisirilen soba
Küçük ayi : Subat
Küçük katun. Serçe parmak
Külür: Bezelye
Kümes, gümes: Ari petegi
Kütük. Çapula yapilan tezgah

[Badaloğlu]

L fficeffice" />

Labaza: Kuzukulagi benzeri bir bitki
Lago. Aptal
Lahana: Karalahana, mavrolahana [Y, lahana, sebze]
Lahmi : Misir ile karisik lahana yemegi
Laka: Lokma
Lakot : Bitkilere zara veren bir böcek, yer köpegi de denilir
Laksin : Bir mantar ismi
Laksiya : Bulasik, islak
Lambaza : Bir çocuk oyunu
Lamesli pide: Sürmene?de pazi veya ispanak katilarak yapilan pide
Lankona : Sari yilan
Lanuz : Nesil
Lapçin : Tabanlari kirik ayakkabi
Larestera yapmak: Ayaklarini sarmak
Laska: Bosvermis
Latir: Hayvan temi olarak kullanilan bir bitki
Lazut, Lazot: Misir, Sürmene?de Lauz
Lesko : Sisman adam
Levin levin: Telasli
Libade : Hirka
Lifer, Lifor: Yabani bir yemis türü
Ligorisa. Bir kabuklu yemis türü
Likarbe : Ormanda yetisen nohut büyüklügünde siyah mayhos bir meyve
Likans. Bir ot türü
Likit : Kirli su birikintisi
Likseya. Bir ot türü
Liver, Löver, Luber : Tabanca, Parabellum adli tabancanin Luber modeli
Livera : Mezarlikta yetisen bitki
Lobia. Fasülye
Lobut : Büyük degmnek, mecazi olarak kaba adam
Lenger : Mesale
Log : Tas silindit
Lom: Tas sökmek, yer kazmak için kullanilan demir kazik
Lonca : Gizli is kurmak
Longos : Deniz kenarlarindaki kayalarin diplerindeki derin yerlere denir
Longovit: Kaba saba adam
Longoz: Dere ile denizin birlestigi yerde olusan girdap
Lök : Kapilarda su sizan yerleri kapamaya çalisan bir nevi macun
Lulus: Kel
Lutriya: Kelepir


M

Makel: Kazma
Makena: Araba, tabanca
Makoci : Mekik
Malez : Kedi ve köpeklere yedirilen her seyin karistirildigi yemek, Sütlü kabak lapasi
Mamancika : Bez bebek
Momoli : Diken basi
Mamula : Diken meyvesi
Manca : Yemek
Maneftera: Egrelti otu türü
Mani mani : Yavas yavas, peyder pey
Mania, Maneye : Kurum, is
Maniman : Çabuk, çabuk
Mangur: Köpek bagi
Mani: Anne
Mansiya: Olgunlasmamis misir koçanindan ögütülerek yapilan ekmek
Manusak: Güzel kokulu boz renkte bir yayla çiçeginin ismi
Mankor : Azgin köpekleri baglamak için kullanilan zincir
Manya : Çocuk oyunlarinda tayin edilen hedefin ismi
Manzilis : Hayvanlara mahsus yemek, yal
Maranfe. Hosaf yapilma için kurutulmus meyva
Maraz : Illet, hastalik
Maran, Maranta, Maranda : Sari rekte yayla çiçegi, güzel koktugu için çocuklari bununla yikarlar
Maranzul : Olmus kemale ermis incir
Mareslemek:Rehavet çökmek, cansizlasmak
Marko : Erkek kedi
Martin : Tüfek
Masmas : Manzarasi biçimsiz, çirkin
Mastallamak: Bir seyin üstüne varmak, çok incelemek
Masti : Kiz çocuklarina "seni gidi cadi" anlaminda söylenir
Matrika. Küçük balyoz
Marzalak : Yalan yalnis sözler
Masat : Biçak bilemeye mahsus tas veya demir
Mastalya : Inegin yal kabi
Masti : Disi köpek
Mayeps etmek: Tadina baktirip istahini açmak
Mayhos : Eksi
Mayis becegu: Ilkbaharda görülen kabuklu bir böcek türü
Mayis dikeni: Kisa boylu, yaban gülüne benzeyen çiçekleri olan bir agaç
Mavrengel : Beceriksiz, zavalli
Mavroskil : Bir nevi balik
Medane: Tövbe etmek
Meci : Imece
Melemet : Palamut
Melen: Degirmen tasi olugu
Memsa : Ayakyolu, hela
Meni meni. Hizli hizli
Menilemek: Yavaslamak
Mere: Mera, otlak
Merek : Saman veya ot konulacak kulübe
Mertek : Çit
Mesrebe : Masrapa
Metrosike : Küçük sepet
Mezak : Mezelemek
Mezere: Otlak, çayir, yaylaya çikmadan önce hayvanlarin yayildigi yer
Midar tel : Pamuk ipligi
Miksu: Sümüklü
Mile : Bilye
Mila: Elma
Milliyetçi. Akrabasina, hemserisine düskün
Mimit : Yüzde ve vücutta çikan sivilceler
Minci, minzi : Yöreye has çökelek peyniri
Mitil : Siltenin pamugu ihtiva eden iç kilifi
Miyanci : Görücü
Mizmilak : Diken
Moçot : Beceriksiz, sakat
Modofengo: Küfür
Modonilon. Küfür
Modul : Merkepleri sürmek için kullanilan bir karis uzunlugunda odun parçasi
Molosa : Ebe gümeci
Moloz: Toprakla karisik tas döküntüsü
Momoç: Tirtil, kurt
Momol: Böcek
Moncol : Gülyabani gibi adam
Mora : Bögürtlen
Mose: Küfür
Mozika : Gebe olmamis, az sagilir inek
Mucurum : Beceriksiz, felçli
Mudura: Ise yaramaz
Mufal : Ahir penceresi
Muh : Çivi
Muhlama. Sebzeli, yumurtali yemek
Muhli: Degirmen tasinin içindeki mil
Mumuda : Beceriksiz adam
Mumul : Uyusuk, siyah kabuklu un böcegi
Mundurus : Kudretsiz adam, uyusuk
Muncur : Yüz
Muni: Kadin cinsel organi
Murseps. Inegin memesine süt gelmesi için ogusturma
Murs: Delik
Mustavaca kusi: Insandan kaçmayan serçeye benzer kus
Musmula : Malta erigi, Yenidünya meyvesi
Musibet : Basbelasi
Mutus: Erkek çocuk
Munzur : Hayvanlarin burnunun ucu
Murmut : Agaçlarin dal ve yaorak çikaracagi sirada hasil olan sislikler
Muzur : Merakli
Müskeftü: Mizmiz
Müskenar: Yaylada kelifin yanina yapilan koyun agili




N

Nacak : Küçük balta
Nahir : Sürü
Nahtar : Anahtar
Nafele: Nafile
Namazga : Seccade
Namose: Küfür
Nanay : Akilsiz
Natos: Tarlanin biçildikten sonraki hali
Natura: Bünye, tabiat
Nayla: Rize'de Paska, serander Nekes : Hasis
Nemrut : Hain
Nene: Anne, büyükanne
Niça: Bir çesit ot
Nife : Gelin
Nogamise: Heniz gelin olacak kiz
Nusga: Muska
Nuzul : Felç

O

Of kabagi: Karakabak
Oflan: Sürmene?de raf
Ofreya: Çatida bulunan delik
Ofriyos: Ofreya?dan çikan duman
Ogune: Önüne
O ki: Madem ki
Oksobis : Merakli
Oksek : Ateste yakilan odunlarin yanmamis ve kismen saglam kalmis parçalari
Oksobis : Biimsiz, pis, murdar
Oksokana : Varda , cesur
Olonotranan: Güçlülük, büyüklük, kendini büyük sanmak
Orak ayi : Temmuz ayi
Oluk :Kaynak sularin aktigi üstü açik boru
Ospi : Ev
Otarmak : Hayvanlari otlatmak
Otis etmek : Gürültü yapmak
Otluk : Misir bitkisinin gövdesi


P

Paçarez: Engel
Paçaroz olmak: Engel olmak, ayaga dolanmak
Pahil : Kiskanç
Palak, Palah : Küçük ve sisman köpek veya ayi yavrusu
Palas : Allerji
Palalos, Palavos: Aptallik hali
Palikarya: Yigit, delikanli
Pambara: Azar, dayak
Panti : Hayvanlarin yem yedigi kap
Parafloy: Firinin ön bölümü
Parakami, Parakath : Ocagin kenarinda oturulan kerevitlere verilen ad
Parastal : Eski ayakkabi
Parsen: Yiyen hayvanlari sarhos eden bir ot türü
Parsi: Küçük pencere
Partal. Palavra
Partos, Partoz : Sisman adamlara denilir, lakap olarak da kullanilir
Pas : Ekinlere ariz olan bir hastalik
Pasafta: Asagilik, degersiz insan
Pasal : Otlayan hayvanlarin bagli bulundugu kazik
Paska : Sürmene?de Serader
Pasoslanmak: Zedelenmek, ez,lmek
Patiçi : Taze fasulye
Patlican inciri: Incir türü
Patome, Batoma : Ahirda ineklerin yattigi tahta, döseme
Patul : Beyaz
Patul patul: Lapa lapa kar yagmasi
Pelit : Birmeyvesiz agaç cinsi
Pepe : Yogurt
Pereme : Genisçe dere ve irmaklarda bir sahildenkarsi sahile geçmek için binilen ve iki sahil arasinda gerilmis halata tutunarak yürütülen sal veya sandal
Peresbet : Daginik
Pesenk : Kervanin önünde giden yola aliskin beygir
Peskir : Havlu
Pesko : Küçük soba
Petek: Ari
Peygamber Öküzü: Vurdumduymaz
Pezük : Vakfikebir?de pancar
Piçak: Biçak
Pifoli : Folluga konan yumurta
Pifolluk : Tavuklarin yumurtladigi yer
Pilavra : Degirmen taslarini üst üste bulundurmak
Pileki : Içinde ekmek pisirilen tekne seklinde kap
Pilita: Su kazanli firin
Pines : Kümes
Pipli : Erkek çocuk penisi
Piron : Çatal
Pirpirim : Semiz otu
Pisik : Kedi
Pistof : Tabanca
Pohorik : Biçimsiz, omuzlari kalkik, basi omuzlarinin içine çekmis adam
Polamaçi : Yeni doguran inege verilen su ile karistirilmis misir unu
Polestera: Is önlügü
Posul : Taze misir
Pontil: Döseme, ahirin tahta zemini
Potin, Potisiya: Ayakkabi
Pöhrenk : Bat Trabzon?da su yolu
Pöhle : Bati Trabzon?da koyun veya inegin kemiksiz taraflarindaki eti
Pudesi : Yün egirmekte kullanilan igin bir kismi
Purtul : Paçavra
Pul: Süs
Puli : Piliç
Pulim : Yavrum, mini minigim, tavugum
Pullim : Elbisesi benek bene
Pupu : Para
Pupuçi : Sisman çocuk
Pur : Tastan daha yumusak alelade topraktan daha sert bir nevi topak
Purçuk : Küçük bez parçasi
Purunca : Küçük bez parçalari, paçavra
Pusa: Misir koçani ypragi
Pusi : Küçük çam fidesi

R

Ragraga : Gürültü
Rahçe : Takke
Rahna: Örümcek
Rama : Iplik
Reiz : Kaptan
Reni : Tavan
Reya, Reyha : Koku
Risi: Lahananin içi
Rivaoban : Orak
Roghe : Kendir teli islenen alet
Rokobi : Misir fidesi Rokovat: Kendirin sarilarak ip yapildigi alet

[Badaloğlu]

S fficeffice" />

Saçayagi : Ates üzerine tencere v.s koymak için kullanilan üç ayakli bir esya
Saga : Sana
Sagan : Tabak
Sakirga : Yapiskan adam
Sakonari : Bugdayin degirmende döküldügü yer
Salahana : Issiz güçsüz adam
Salahor : Serseri
Sanga: Büyük dilli kapi kilidi
Sarfulis etmek: Tirmalamak
Sargan: Zargana baligi
Sele : Çamasir sepeti
Semelek : Kalin kafali
Semet: Hamur tahtasi
Serek : Çamur yayiginin agzina baglanan bez
Seren : Üzerine herhangi bir sey asilan ip yada sirik
Sevdaluk: Sevgi, ask
Siçan : Fare
Siksara: Hizli oynanan erkek horonu
Sirifta: Yumurtali sivi hamurun kizgin yagda ufak parçalar halinde atilmasi ile elde edilen tatli çesidi
Sifte: Ilk defa, önce
Simur: Misir ekmeginin yagda eritilmesiyle yapilan yemek
Singruz etmek: Küsmek
Sintina : Kayigin bas tarafindaki bos yer
Sinor : Sinir, arazi hududu
Soktopi : Mangaldaki kül ve közler
Somar : Bir ölçü, on alti kot miktarindaki hububat
Somizme : Araya girmek
Su armudu: Bir tür armut
Sukra: Misir koçaninin içi
Susar, soser : Kilit
Suhtopi : Kül ve közlerin beraber bulunmasi


S


Safliz : Agizdan akan salya
Sarkada : Yaramz , haylaz çocuk
Sataf : Parlak
Selek : Arka yükü
Seya : Çamasir
Silidi: Çorap bagi
Sisek: Kisir koyun
Srombil, Soromul, Soromil: El degirmeni, misir çorbaligi çekilen tas
Soniçe: Karda açan beyaz veya pembe çiçek türü



T


Taban inciri: Yemisleri en son olgunlasan incir türü
Taraba : Tahta perde
Taka: Küçük yelkenli
Takture : El sepeti
Talasa koymak: Telaslandirmak
Taraks etmek: Alt üst etmek
Tatari : Az pismis
Tatariko : Yay
Talas : Kavga, dövüs
Tami : Çay
Tantana : Senlik
Tara : Büyük orak (odun kesmek için kullanilirdi)
Taraba : Evlerin avlusuna tahtadan yapilan çit
Tas : Kase
Tavli: Ucu yanan odun
Tavali : Tavada pismis hamsi
Telis, telhis : Bos çuval
Temele : Ocak tasi
Temli : Findik dali
Tengel : Musmul
Termas : Sahibi yok basibos
Tevek : Kabak asmasi
Teveka : Basibos
Tirmata : Ekmek kirintisi
Tirakon : Bir balik türü
Tiraca: Sardalyagillerden bir balik türü
Tiril: Bir çesit gömlek ismi
Tirma: Un çorbasi
Tirsi: Bir balik türü
Toloz: Hile
Tombak: Yumak
Tombil: Tarla kusu
Tonilon: Günes hakki için!
Tonya pahlisi: Bir çesit fasülye
Tor : Balik agi
Torun: Yegen
Traj : Yamaç
Tranis olmak: Üzülmek
Traz: Üç tas oyunu
Tufa : Mezbele
Tumbula : Tombul kadin
Tumbi : Arazi üzerinde yüksekçe yer

U


Uçkur : Bele baglanan ip
Ula : Erkeklere hitap sekli
Urum: Rum
Urus: Rus
Urus fasülyesi: Bir tür fasülye, lobia
Uskoli : Kendirin hurdasi çiktiktan sonra geriye kalan kismi
Usak : Erkek çocuk


Ü

Üç etek: Eskiden giyilen kadin kiyafeti
Üstü gitmek . Bas dönmesi
Üzüm ayi, Izim ayi : Kasim ayi


V


Vado: Kirmizi renkli bögürtlene benzeyen bir meyva
Vagon: Tütün kurutulan ahsap aski
Vardo: Hamallarin, yük tasiyanlarin yollarini açmak için ?dikkat? anlaminda bagirdiklari ümlem
Vargit çiçegi : Pembemsi bir çiçek
Varos etmek: Yankilanmak
Vato : Alaca balik
Vaynos : Yaygara, gürültü
Vedro : Kova
Vinzo, Vinzos : At sinegi
Vinzoslanmak: Sineklerin isirdigi hayvanin huysuzlanip kosmasi
Vol : Tarla bellemede belin çikardigi toprak
Volta : Balik oltasi
Vira : Kayik halatlarinin baglandigi alet
Viya : Dalga
Viyalamak : Alttan almak
Vol : Tarla bellenirken olusan çamur topragi
Vola etmek, Volis etmek Ceviz ve findiklari kabuklarindan ayirmak
Volar: Tarla bellenirken kaldirilan büyük toprak parçasi
Vovola: Maçka?da yumurta
Vurgoz : Karanlik, rutubetli yer


Y


Yaban adami, Karakonciols: Dagda yasiyan tüylü, vahsi insan
Yal :Inek yemegi, çesitli bitkilerin karistirilip kaynatilmasiyla yapilir
Yalaguz, Yalanuz: Yalniz
Yali : Sahil, kumsal
Yali gitmek: Gemilerin kiyiya yakin gitmesi
Yali usagi: Deniz kiyisinda büyüyen çocuk
Yanis : Kokmus sularda bulunan küçük böcek
Yangazluk: Düzeni bozmak, sorun çikarmak
Yankaz, Yangaz : Sinsi, aksi adam
Yanpur : kötü kilikli adam
Yarma: Yarilmis kütük, firinlanmis misir
Yavris erigu: Bir yesil erik çesidi
Yastasi : Meraklisi
Yasik : Kasa, sandik
Yasmak : Bas örtüsü, tülbent
Yel: Romatizma
Yele yele : Çabuk çabuk
Yer kirazi : Çilek
Yer liforu: Bir çesit lifor, yabani yemis
Yig : Yün egirmek için kullanilan alet
Yisa, yüsa : Çekmek var gücüyle asilmak
Yokus : Yukari, dik
Yomra elmasi, Gemora elmasi: Bir elma çesidi
Yomurta erigu: Bir erik çesidi
Yosa yosa: Kayikkaraya çekilirken söylenen ünlem
Yosa:Koyunlarin sirtina sürülen kirmizi boya
Yufka : Sig
Yürek agrisi, Yürek bolanmasi: Açlik
Yürek: Mide
Yüzini köpek yalamak: Birisinin yüzünü köpek yalarsa utanmaz olacagina inanilir


Z


Zabuska : Makbuz
Zagar : Büyük erkek köpek, yasli erkeklere karsi hakaret olarak da kullanilir
Zagel: Kazma
Zaguda : Yesil zeytin
Zagana, Cahana: Yengeç
Zakoti : Gayet eksi
Zahre : misir
Zanga : Kilit
Zangar : Inatçi
Zangariya: Dokumaci
Zango : Bir çesit findik
Zangoç: Kilisede çan çalmakla görevli kisi, sakat, topal anlamida kullanilir
Zava: Yüzük
Zavrak : Debdebe, tantana, ihtisam
Zazal : Iri yari, heybetli fakat beceriksiz, bir ise yaramayan adam, kel, çiplak
Zazel : Köylerdeki serander denilen ev kisminin dallardan örtülmüs kismi
Zerihta : Tuzlu su ile hamur haline getirildikten sonra biraz da maya katarak yagda parça parça pisirdikten sonra üzerine seker yada bal dökülerek yenen tatli
Zestas: Hazimsizlik, rahatsizlik, çok yemek sonrasi kötü hissetmek
Zevli . Öküzün boyundurugunu iki taraftan bogazina rapteden tahta çubuk
Zezoka : Çamurdan yapilmis küçük kutu
Zibil : Çöp, süprüntü
Zibra: Az, ufak
Zibros : Bozuk arizali, hafif lamba isigi
Zigar: Ineklerin yedigi bir ot
Zihnis : Ocaklardaki kurum
Ziki : Silte veya minder kilifi
Zimbonak: Cahil, bos insan
Zimilange: Kayganasi yapilip yenebilen bir ot türü
Ziniya : Tavuk pisligi
Zinok : Deniz derya
Zinos : Marti kusu
Zipka : Karadeniz'e özgü körüklü salvar
Zizil : Toprak içine gömülmüs solucan
Zifin : Ormanlarda yetisen sari renkli bir bitki
Zoli : Ilik
Zolot: Aptal
Zot : Biçak bilemek
Zizoli : Ilk baharda yetisen taze otlar
Zubun : Entari
Zuluf : Findik veya fasulyenin tanelerini kaplayan kabuk
Zumur : Bir seyi burusturmak, sicak misir ekmegini sade yagla karistirarak yapilan bir nevi yemek
Zo : Inek
Zipka, Zipga: Bacaklari dar, agi genis, geleneksel Laz pantolonu
Zirbiya: Suya batirilarak yenilen katiksiz ekmek
Zirikzirna. Yanki, tahtarevalli, yankilanmak
Ziza: Yanmis, çok sicak
Zobazorina: Zoru zoruna, kaba güç kullanarak
Zot: Inatçi, aksi
Zot etmek: Lehim yapmak, madeni esyalari isitarak parça ekleyerek uzatmak
Zuglis, Cuhnis, Çugnis, Çugnos: Ezmek, çayir ezmek, çignemis ot, çok geçilen yol
Zunis: Tavugun tüylerini yakmak, tutusturmak
Zükan : Nezle

[Gülşen]

Sagol Badaloglu, mutlaka isime yarar da.. Insallah bunlar kullaniliyordur. Benim için yasayan dil önemli...Tekrar tesekkürler... Edited by: Gülsen

[Badaloğlu]

Bir çogu kullaniliyor, ama biz memleketten uzak olunca tabi simdi kendimiz bile bu kelimelere yabanci kaliyoruz.Hatta bazisini hiç duymadim bile...


Bu arada bir kaç deyimde ben yazayim...


- Pok dagitanin usagi


-Ander kalasin


-Ander da peydemal


-Fuski yiyenun usagi


-salagina köpek (Istanbul tercümesi, simdi ki sokak köpekleri)[img]smileys/smiley1.gif[/img]


-Ayaginda çabula


-Zagar oglu zagar


aklima geldikçe yazarim...

[zafercalikoglu]

güzel kelimler çok begendim ama yoreden yoreye farklilik gösteriyor,ama hemen hemen yakin mesala bizim koy ,ile karsi koydeki fasulye cubuguna verilen ad ayni degil,bu da cok ilginç bizde harak denir,orda harcil bibi bisey mesala findginin ayiklanmamis yesil haline zuluf denir farkli ilçeye gitmenize gerek yok iki koy ileri gidin orda bambaska,bunlari toparlayip birlestirmek gerektigi düsüncesindeyim ,

[tigin]

up

[KESKIN_34]

Fuski yiyenun usagi [img]smileys/smiley36.gif[/img]

[Guests]

Goloska: Kuluçkaya yatan tavuk. Hey gidi gugulli bir sefer kuluçkadayken yururtalarini kirmisti.Annem de kesin su b.yiyeni demisti. Onu kestigimizde 13 yasindaydi.Benden daha büyüktü.


Ziniya: Iyyy tavuk pisligi


Çilli gaga: Son baharda findiklikta unutulan findiklarin( ya da kestanenin) filiz vermesiyle olur. Filizin kökünde(topragin içinde) findik vardir. Hiçbir findik onun kadar lezzetli degildir.


Garatavuk: Siyah bir kus.Eti çok lezzetlidir. Çocukken garatavuk tuzagi kurardik. Bazen bizim tavuklar gider yakalanirdi tuzaga. Su an tuzagi nasil kurdugumuzu animsayamiyorum.


Zagoda: Yesil zeytin salamurasi(veya tursusu)


Gumar oduni: Mesede olur.Genellile sari bazen de mor renkte çiçek açar. Çok saglam oldugu için meseden kesip fasülye sirigi yapardik.


Çay gubuzi: Çay tohumu


Bir de Galafka: Tasdelen köyü


Vaktiye bu topic çok hosuma gitmisti. Hatta bu gün arattim topicin adini mesaj yazmak için ama çikmadi.Silindigini düsünmüstüm.Çok sükür silinmemis.

[Onur]

Mesehor: Basdurak Köyü


Kise: Abi karatavuktan daha lezzetli...

[Guests]

Mesehor: Basdurak Köyü


Kise: Abi karatavuktan daha lezzetli...

Vay mesehorli vayy. [img]smileys/smiley36.gif[/img]


La kisenin eti lezzetli ama yenmez o yaww. Biz kise yemezdik

[kutoz]

Godos kafali; Büyük kafali ve anlamakta zorluk çeken erkekler için kullanilir.

[Onur]

Mesehor: Basdurak Köyü


Kise: Abi karatavuktan daha lezzetli...

Vay mesehorli vayy. [img]smileys/smiley36.gif[/img]


La kisenin eti lezzetli ama yenmez o yaww. Biz kise yemezdik

siddetle tavsiye ediyom

[zafer6161]

viy habuna bak


ayni dolmagudusi[img]smileys/smiley36.gif[/img]Edited by: tigin

[corleone]

http://www.ntvmsnbc.com/news/271347.asp


beyler okuyun da kopun biraz [img]smileys/smiley36.gif[/img]

[tigin]

http://www.ntvmsnbc.com/news/271347.asp


beyler okuyun da kopun biraz [img]smileys/smiley36.gif[/img]

Külekbas Ali, Uzunsase Osman, Ayi Mehmet, Dozer Cemil, Fil Hüseyin, Telefon Ahmet, Ingiliz Yasar, Topluigne Osman, Sülük Ismail, Pirasabiyik Ali, Tahtabacak Muzaffer, Kus Meryem, Tank Ismail, Portatif Haluk, Anten Ahmet, Tencerebasli kel Sami, Kulak Ali, Pembe Fadime, Biyikli Asiye, Çolak Idris, Parmaksiz Nazim, Tersbacak Zehra, Tekkanat Ismail, Kambur Ahmet, Kör Cemil, Bisiklet Yusuf, Ford Osman, Patapat Süleyman, Pilli Erol, Pire Yilmaz, Zilli Osman, Güveç Ibrahim, Lapaci Fadime, Lelipop Servet, Makarna Mehmet, Cikcik Sabire, Annaymisun (anliyor musun?) Nihat, Sabayim (sey yapayim) Gülizar, Sidikçi Ahmet, Netcuk (ne edecegiz?) Hasan, Briyantin Enver, Foter Osman, Kasap Murat, Kont Fahri, Prens Muttalip, Berbat Niyazi, Panço Mehmet, Süslü Osman, Ringo Kazim, Gargara Asiye, Geveze Halil, Lavlav Mustafa, Imam Kenan, Gavur Yusuf, Rus Mehmet, Akrep Celal, Bulasik Ahmet, Çete Salih, Kanser Osman, Muzuk Veysel, Aksi Nihat... Gudukli Ahmet, Piç Yakup, Çamur Sevket, Iblis Metin, Köstebek Niyazi, Pislik Zeki, Çatal Ayse, Maraz Ali, Yanuk Nihat, Cames Ali, Avanta Kemal, Kelebek Ercan, Ballibakla Kemal, Jandarma Fadime, Müftü Remziye, Çorbaci Ahmet, Kainat Mehmet, Pamukdede Kadir, Azrail Ali, Buzak Hasan, Hostes Ali, Igneci Ahmet, Lokmanhekim Ahmet, Mobil Osman, Muamele Zeki, Sellektör Sinan, Sifirci Behiye, Düttürü Ismail, Kivirzivir Ibrahim, Gama Hasan, Guduk Reyhan, Karga Kenan, Kiliç Yusuf, Tabanca Temel poker recep


sonuncuyu ben ekledim vardi öyle biri sanirim.

[İ.Öztel]

çumuklamak : çimdiklemek


bobanun sarap çanaana tükuriym [img]smileys/smiley36.gif[/img]


b.k kiylunun ooli[img]smileys/smiley36.gif[/img]


kofti = bos , gereksiz


saravaz = Pekmez tavasi


hamuçara = Çilek


fuska = böürtlen


kofil = lahana nin sert ve kalin sapi


koliva = hasslanmis misir


hilminyoz = zayif , çelimsiz


mamet = mehmet [img]smileys/smiley36.gif[/img]


kooor beni (kover beni ) = rahat birak beni [img]smileys/smiley4.gif[/img]


koçan = misir

[MrbLack]

b.k suratli
yüzüne ne ettugum...
la ne fuski yersun.
koyim o kafaya
topragum naparsUN?


aslinda bunun arastirmasi en güzel kahvede olur...ben simdi ordan yazardim bir iki ama isinize yaramaz..arti baya bi küfürlüdür..
Edited by: mrblacksea

[MrbLack]

bu arada en önemlisi ...
mesela gidersiniz muhabbet hemen su olur...kendimden örnek
- hosgelmissun
-hosbulduk (dayi-hala artik ne ise)
-sen kiminsun,kimlerdensun...
-haciogullarindanim...seyitin torunuyum
- la ne bok yersun hangisinin usagusun?
-halil in
-uy bok yeyen bizim halilin oglu...boban nerde gelmis mi?
-yok o istanbul da gelmedi
-oy der usagum bobanlan ne gunlerimiz vardi.giderdik karagabanda sigir beklerduk......

[Onur]

bu arada en önemlisi ...
mesela gidersiniz muhabbet hemen su olur...kendimden örnek
- hosgelmissun
-hosbulduk (dayi-hala artik ne ise)
-sen kiminsun,kimlerdensun...
-haciogullarindanim...seyitin torunuyum
- la ne bok yersun hangisinin usagusun?
-halil in
-uy bok yeyen bizim halilin oglu...boban nerde gelmis mi?
-yok o istanbul da gelmedi
-oy der usagum bobanlan ne gunlerimiz vardi.giderdik karagabanda sigir beklerduk......

karagaban mi orayi biliyo musun?

[Onur]

ewet biz ganciliyiz diyoruz mesela...

[Külünkoğlu]

miya - karinca


mimiga - elmanin içindeki kurtçuk


kopel - firlama çocuga denir.


As beni karamisa salla baa gobali - belirli bir anlami yok lüzumsuz is yapan adama söylenir.


Galega - densizlik yapanlara denir.Edited by: Külünkoglu