Karadeniz Deyimleri

[Sibel]

Burda yazan bazı şeyleri hiç duymadım.
Trabzon Rize Artvin'e göre daha soyut bu kelimelerden. Öyle tahmin ediyorum.
Trabzon'un en değişikleri konuşma tarzı olarak Ağasarlılar.

[beratika]

Forfolis Olmak/Oğatlamak/Rinis Olmak/Zuhlis Etmek/Muhnis olmak/Mudigido/Salahana/Fufuka/Eksebis/Kohlil

Bizde köyden bunlar kalmış şehir hayatına

[Sibel]

Forfolis Olmak/Oğatlamak/Rinis Olmak/Zuhlis Etmek/Muhnis olmak/Mudigido/Salahana/Fufuka/Eksebis/Kohlil

Bizde köyden bunlar kalmış şehir hayatına

Hiçbirini duymadım. Ne ki bunlar?

[beratika]

Hiçbirini duymadım. Ne ki bunlar?

Forfolis olmak=Sinir olmak gibi bir şey herhalde.
Oğatlamak=Mesela odan karışıksa topluyorsun orda kullanılıyor.
Rinis olmak=Bu da uyuz olmak gibi bir şey sanırsam.
Muhnis Olmak=Yanmak
Mudigido=Küçük (çocuk)
Salahana=Salak gibi bir şey gaaliba.
Fufuka=Yara
Eksebis=Kötü
Kohlil=Sümüklüböcek

)

[BaşoğLu]

karapşot - kara / kapkara
tufnis etmek - kötü kokunun yayılması
koris - kız çocuğu
hava ayanladı - hava açtı
sinor - sınır



şimdilik aklıma gelenler bunlar

[Sefer A.]

Burda yazan bazı şeyleri hiç duymadım.
Trabzon Rize Artvin'e göre daha soyut bu kelimelerden. Öyle tahmin ediyorum.
Trabzon'un en değişikleri konuşma tarzı olarak Ağasarlılar.

Hiçbirini duymadım. Ne ki bunlar?

Uuuuu sen Yomra'dan Dogu'ya hiç gitmedun herhali ayrica yazilanlarin birçogu Rumca...
En degisk kim bilmem ama hepimizin degiskk tarzi var yaa,, Caykara Of Tonya Rumcalari bile farkli, Caykara Of arasinda bile fark var Caykaralilar biraz uzatarak konusurlar, mesela doftas degil de dooftaass derler, Faik abi onaylar sanirim
Agasar Besikdüzü : "gidiyum gidemiyum-az doldur icemiyum, sen benden geçtin ama-ben senden geçemiyum" buna benzer konusur eskileri yanilmiyorsam eger

[Sibel]

O tarafta yaşamadığım için bilemiyorum @Sefer Asan
Dediğim gibi batıya geldikçe azalıyor bu işler Tonya hariç.
Onlar da epey rumca konuşuyor.
+
Evet öyle konuşuyorlar anliyun mu?

[Sefer A.]

O tarafta yaşamadığım için bilemiyorum @Sefer Asan
Dediğim gibi batıya geldikçe azalıyor bu işler Tonya hariç.
Onlar da epey rumca konuşuyor.
+
Evet öyle konuşuyorlar anliyun mu?

O tarafta yasamadigini biliyorum ama niye hiç gitmedigini bilmiyorum simdi bunu Agasarca nasil diyebiliriz
Anliyum tabi
Tonyalilar'in Rumcasina gelirsek, onlar sanki sonradan ögrenmis gibi, yani Türkçe siiveyle Rumca konusuyorlar, az çok eskileri bile... ama Of Caykara tarafina gidince Türkçe siive yok, bildigin hakiki Rumca, hele Caykara'da tabi bu benim görüsüm, belki yaniliyorum...

[munzevil]

Forfolis olmak=Sinir olmak gibi bir şey herhalde.
Oğatlamak=Mesela odan karışıksa topluyorsun orda kullanılıyor.
Rinis olmak=Bu da uyuz olmak gibi bir şey sanırsam.
Muhnis Olmak=Yanmak
Mudigido=Küçük (çocuk)
Salahana=Salak gibi bir şey gaaliba.
Fufuka=Yara
Eksebis=Kötü
Kohlil=Sümüklüböcek

)

salahana hiç bir amacı olmadan boş boş gezenlere denir bizim erzurumda...

[Ertan 51]

O tarafta yasamadigini biliyorum ama niye hiç gitmedigini bilmiyorum simdi bunu Agasarca nasil diyebiliriz
Anliyum tabi
Tonyalilar'in Rumcasina gelirsek, onlar sanki sonradan ögrenmis gibi, yani Türkçe siiveyle Rumca konusuyorlar, az çok eskileri bile... ama Of Caykara tarafina gidince Türkçe siive yok, bildigin hakiki Rumca, hele Caykara'da tabi bu benim görüsüm, belki yaniliyorum...

Sefer niye Rumca konuşulur baba,sebebi ney.
Bizim buralar da öncesinde Rum topraklarıymış,kiliseler var,evler var ama Rumca konuşan yok.

[BaşoğLu]

Sefer niye Rumca konuşulur baba,sebebi ney.
Bizim buralar da öncesinde Rum topraklarıymış,kiliseler var,evler var ama Rumca konuşan yok.

Tonya'da özellikle rumca yaygındır. hatta haftanın belli bir günü ilçe de sadece rumca konuşulur. bunun bir amacı yok. gizli Rumluk hikayelerine de ben inanmıyorum. sadece bizim milletimiz farklı olmayı sevdiği için ve rumca'nın eski insanlara daha kolay gelmesi ve küçüklerin bilmemesi anlamaması gereken konularda ( özellikle küfür ) bu dili kullandıklarını tespit ettim baba tarafından Sülalesi çok önceden Tonya'dan , anne tarafından sülalesi Çaykara'dan Maçka/hamsiköy'e göçmüş biri olarak baba tarafım hala bu dili kullanırlar. ben pek bilmem. ama anne tarafım konuşmazlar. bildiklerini de pek sanmıyorum.

[Ertan 51]

Tonya'da özellikle rumca yaygındır. hatta haftanın belli bir günü ilçe de sadece rumca konuşulur. bunun bir amacı yok. gizli Rumluk hikayelerine de ben inanmıyorum. sadece bizim milletimiz farklı olmayı sevdiği için ve rumca'nın eski insanlara daha kolay gelmesi ve küçüklerin bilmemesi anlamaması gereken konularda ( özellikle küfür ) bu dili kullandıklarını tespit ettim baba tarafından Sülalesi çok önceden Tonya'dan , anne tarafından sülalesi Çaykara'dan Maçka/hamsiköy'e göçmüş biri olarak baba tarafım hala bu dili kullanırlar. ben pek bilmem. ama anne tarafım konuşmazlar. bildiklerini de pek sanmıyorum.

1461 de Fetihten sonra o bölgede yaşayan Rumlar gitmemiş,kalmış ta bizimkiler onlardan mı öğrenmiş Rumcayı.

[beratika]

1461 de Fetihten sonra o bölgede yaşayan Rumlar gitmemiş,kalmış ta bizimkiler onlardan mı öğrenmiş Rumcayı.

Valla bilmiyoruz Benim iki taraf da Çaykaralı olduğu için iki taraftaki dedelerim nenelerim de bilir.Çaykarada yaşayanların gençleri bile biliyor.Nenem hayatında Rum tanımamış köyünde ama anasından babasından öğrendiği dil işte.

[beratika]

salahana hiç bir amacı olmadan boş boş gezenlere denir bizim erzurumda...

Onun gibi bir şey herhalde

[Ertan 51]

Valla bilmiyoruz Benim iki taraf da Çaykaralı olduğu için iki taraftaki dedelerim nenelerim de bilir.Çaykarada yaşayanların gençleri bile biliyor.Nenem hayatında Rum tanımamış köyünde ama anasından babasından öğrendiği dil işte.

Sağol renktaş cevap için,ilginç gerçekten.
Bu ara da bana Trabzonspordan dolayı ne alaka Trabzonlumusun diyenlere evet diyorum,neresinden derlerse Çaykara diyorum,hemşeriyiz yani haberin olsun.

[İ. SARAL]

Sağol renktaş cevap için,ilginç gerçekten.
Bu ara da bana Trabzonspordan dolayı ne alaka Trabzonlumusun diyenlere evet diyorum,neresinden derlerse Çaykara diyorum,hemşeriyiz yani haberin olsun.

Ofluyum de abi. Çaykara eskiden Of'a bağlıydı zaten

[beratika]

Sağol renktaş cevap için,ilginç gerçekten.
Bu ara da bana Trabzonspordan dolayı ne alaka Trabzonlumusun diyenlere evet diyorum,neresinden derlerse Çaykara diyorum,hemşeriyiz yani haberin olsun.

Aaa ne güzel Boşboşuna dememişler "Dünyanın her yerinde bir Çaykaralı vardır" diye abicim )

[Ertan 51]

Ofluyum de abi. Çaykara eskiden Of'a bağlıydı zaten

Yok baba ben oldum olası baş rollere karşıyım
Siz Almanyanın Bayern'i, İngilterenin Manusu gibisiniz bu beni bozar
Deyme benim Çaykarama,Çaykara eyidur.

[BaşoğLu]

1461 de Fetihten sonra o bölgede yaşayan Rumlar gitmemiş,kalmış ta bizimkiler onlardan mı öğrenmiş Rumcayı.

kesinlikle öyle . oradaki rumların bazıları müslümanlaşmış sonradan. ama tabiiki nüfus mübadelesinde yer değiştirmişler. bugün yunanistanda kökeni karadeniz olan rumlar mevcuttur. ancak baktığımızda halk kurtuluş savaşına kadar dostluk içinde yaşamışlardır. ama bildiğiniz İngiliz ve rus politikaları bozmuştur dostluğu . Tonya ismi de aslen rumca kadın ismidir. o yörenin rum ağasının kızının ismidir Tonya. Rumca da diyoruz ama bu güney Kıbrıs Rumcası gibi değil. romeika denir o yüzden ayırabilmek için. romeika eski Rumcadır. Pontus Rumcası yani.

[beratika]

Haçan Osman Paşa aldi Ofi ne lahana kaldi ne de kofi.

[Ozan Yılmaz]

[Sefer A.]

kodoro = çok gezen, sürekli gezen

[Sadettin_]

Ben deyim değilde birkac kelime yazayim . Trabzon hayrat tarafi yenikoy eski adiyla divranda kullandigimiz kelimelerden bazilari

Peşko -- soba
Cislavet -- kara lastigin degisik bi hali
Koliva -- misir ama taneli halı degıl . koçan şeklınde tarladaki ilk hali
Kadofir --- evin kapilarinda alt kisimda bulunan yukses cikinti .
Holisavra -- kertenkele
Feli -- bal kabagiydi yanilmiyosam
Puldur -- gecen sene
Hızan -- kotu cirkin manasinda
Çivit -- meyve cekirdeklerine verilen isim
Mesmerina -- garip ve baya buyuk bir sinek turu odaya girince cidden korkutur, seside acayip.
Çonis -- koyde evlerin catilarindaki karlari temizleme işi
Çonoş -- mezarda yan yana konular tahtalar
İstemli -- buyuk gügüm
İskemi -- yoreye ozgü bir tabure
Kalif -- tarlalari beklemek icin yapilan kucuk tahtadan ettafi acik ustu kapali bir yapi .
Serander -- bunu bilirsiniz anlatmayayim
Malez -- kuymak kivaminda yapilan her turlu yemegin genel kategorisidir aslinda ... Yani kuymakta bir malezdir.
Baluze -- bir malez turudur sekerli ve yaglidir sut yada ayran iceriyor olmali. Rengi beyaz . Eskiden cok yerdim .
Mazudal -- genelde cayliklarin arasinda gordugum ucgen seklini alan bir ot turu
Ligarba -- yoreye ozgu bir meyve , kirazin daha sert ve koyu hali
Buzak -- buzağa
Mezere -- mezra
Patiga -- genelde kucuk bebeklere soylenir.
Ga eki -- bir sey kucuk ise onun adina ga eki getirilir , kucuk kaleme kalemiga , kucuk arabaya arabaga , kucuk ev e eviga gibi ... Yalniz gariptir ailenin en buyuklerinede ga eki getirilir . Halaga nenega bobaga gibi . Bunlar ailenin en buyukleridir ama isimlerinin yanina genelde kucultme eki olan ga eki eklenir . Ayri bir arastirma konusu ...
Miska -- sümük
April -- nisan ayı (bütün aylar farklı soyleniyordu bizim orda . hustiyanlar diye bir ay var çuruay diye bir ay var onları unuttum april ingilizcedekiyle aynı diye aklımda kalmıs . )
Ahpin -- hayvani gübre
virga -- 3 dişli ve yerde yıgılı çayları veya benzer bir topu şeyi karmaya yarayan kurek benzeri saplı alet
Muh -- çivi
Momol -- meyvelerdeki küçük kurtçuk
mirmiga -- karınca
kunuba -- minik nokta gibi uçuşan sinekler
furno -- kurbağa türü ama büyük ilk baktıgımda kurbaga degıl bu falan demıstım.
çakruga -- çekirge
kohlil -- salyangoz
kerendi -- tırpan
kofor -- çaylıkta bir çay demeti diyeyim . çaylıkta her bir köke ait çay dalları ve yapraklarının olusturdugu kucuk kümeye bir kofor denir .
pudur -- çay taşımak için kullanılan sırta geçirilebilen bir tür çuval .
palan -- sırtta birşey tasırken tasıdıgımız şeyin sırtımıza zarar vermemsı ıcın yada ipin omuzlarımızı kesmemesi için kullandıgımız bel sırt ve omuz bolumlerımızı kapsayan bir çeşit korumalık.
tahara -- bir çeşit balta türü , baltadan daha küçük ve baltadan farklı olarak kesen demir kısmın onunde bir çıkıntı var . yanı öndeki demir yüzey balta gibi düz değil







Aklima gelenler simdilik bunlar .
Aklima geldikce eklerim

[Sefer A.]

@Sadettin_

holisavra ya da kolisavra da deniyor sanirim
puldur / buldur
iskemi / iskemli
patigayi bilmem, patikayi bilirim, patika yollar, hani dar, ufak, kestirme yollar için denir ya...

ga eki , bizim oralarda kadinlar için denir genelde, daha dogrusu x kisinin esi için, misal :
Seferiga = Sefer'in hanimi, babaanneme öyle derler meselâ
ufak seyler için de deniyor olabilir bizim orda da, emin degilim

Of / Erenköy'denim , Cumâpazari'ndan yukari...

[beratika]

"Ga eki -- bir sey kucuk ise onun adina ga eki getirilir , kucuk kaleme kalemiga , kucuk arabaya arabaga , kucuk ev e eviga gibi ... Yalniz gariptir ailenin en buyuklerinede ga eki getirilir . Halaga nenega bobaga gibi . Bunlar ailenin en buyukleridir ama isimlerinin yanina genelde kucultme eki olan ga eki eklenir . Ayri bir arastirma konusu ... "


Nickimin açıklaması

fufuka - yara

Likarba yaban mersini denilen meyve değil mi?