Türk Futbolunu Geliştirme Projeleri

[jairzinho]

1-NBA SALARY CAP UYGULAMASI

Merhaba Dostlar


Türk futbolu çıkmaz bir sokağa girmiş durumda.ekonomik yönden sürdürülebilir bir planlama gerekiyor.olay sadece ekonomik değil bu öneride.birde adil yarışma olacak.

hemen adil olmayan yarışmaya bir örnek vereyim

ptt 1. lig de kulüplerin gelirleri hemen hemen aynıdır.bazı kulüpler misal hatayspor kendi gelirleri oranında planlama ve harcama yaparken diğer bazı kulüpler ise misal osmanlı gazişehir adanademir aynı geliri olmasına rağmen yüksek maaşlı oyuncu transferi yapabiliyor.kulüplerde denetim yok.

sonuçta adil bir yarış olmuyor.adil bir rekabetin sağlanması gerekiyor.

bunun içinde her lig kategorisi için nba de olduğu gibi salary cap yani toplam maaş bütçesinin belirlenmesi gerekiyor.

şu an için süper ligde bu üst sınır 100 milyon lira net olabilir. şu anki euro kuru ile(6.6 kur) 15 milyon avro yapıyor.

bu rakkam proje takımları olan lille atalanta ajax ın benzer maaş bütçelerine denk geliyor.

net maaşların yanında birde sözleşmeler prim sistemide getirilmelidir.rekabeti canlı tutmak için.

süper lig için prim galibiyete 200 bin lira olmalı.yedek kulübesinde bekleyen oyuncular için ise yarısı.yani 100 bin lira

20 galibiyet üzerinden hesaplarsak. her galibiyetin kulübe maliyeti 3.3 milyon lira yapıyor.zaten yayıncı kuruluşta bunu karşılıyor.

20 galibiyet ise 66 milyon lira yapıyor. yani bu durumda düz hesap oyuncu maaş bütçesi 100+50 =150 milyon liraya geliyor.

bugün 3 istanbul takımını çıkarırsak süper lig takımlarının gelirleri 150 milyon liradır.

bu arada oyuncu maaş üst sınırıda belirlenmeli.nba de olduğu gibi. bir oyuncuya en fazla 10 milyon lira verilmeli.garanti net ücret olarak.primler dahil değil.10 milyon lira ise günümüz kuruyla 1,5 milyon avro yapıyor.

23 kişilik kadro düşünüldüğünde 10 milyon alacak oyuncu en fazla 2-3 olur.zaten nba de de 2-3 oyuncuya üst kontrat verebiliyorsun.

maaş projesi bu

peki ya bonservis olayı nasıl olacak.

lig içinde bonservis olayını kaldırıyoruz arkadaşlar :)

takas yöntemini getiriyorum.

misal lakers antony davis i alırken birçok genç oyuncuyu pelicansa verdi.düşük maaşlı genç oyuncuları.

bunun genç oyuncular için avantajı yüksek.kulüplerin saçma sapan bonservis talep etme olayını sonlandırıyoruz lig içinde.

peki genç oyuncuları elde tutma imkanı kalmıyor mu?o da değil.

çünkü maaş üst sınırı olduğu için 1 kulüp her oyuncuya yüksek maaş verip musallat olup oyuncunun kafasını karıştıramayacak.

bonservis olayı sadece yurt dışı oyuncu satım ve alımlarında olacak.ve bu satın alımda da eksiye düşülmeyecek.yani ne kadar bonservisle yurt dışına oyuncu satmışsan ancak o kadar yurt dışından bonservisle oyuncu alabileceksin

ayrıca yerli ve yabancı oyuncu ayırt edilmeksizin sözleşmeler lira üzerinden yapılacak.sadece yurt dışı bonserviste euro kullanılabilir.

bu sistemde doğru oyunculara yüksek ve orta kontrat veren kulüpler kazanacaklar.

ayrıca bu maaş üst sınırında tek taraflı sözleşme fesh etme yada sözleşmeyi dondurma gibi olaylar olmayacak.23 kişilik kadro neyse o.

ptt 1. lig için ise toplam maaş 10 milyon avro net primler toplamı ise 5 milyon avro toplamda 15 milyon lira

3. ligde ise toplam maaş 5 milyon lira primler 2 milyon lira

4. ligde ise toplam maaş 2 milyon primler 1 milyon lira

20 kişilik bir kadro yu düşündüğümüzde basit bir hesap yaparsak. asgari ücret çarpı 2 olsa maaş.4000 lira.yılda 48 bin lira.düz hesap 50 bin lira. 20 oyuncu ile çarp 1 milyon lira yapıyor.

pro 4. lig seviyesinde ise 3 milyon lira gayet yüksek bir bütçe olarak düşünebiliriz.

özetlersek

bu sistem ligde her takımın değerli olduğunu ve doğal olarak ligin değerli olduğunu öne çıkarıyor.

eski sistemde misal vedat murigi yi deniz türüç ü yada emre kılınçı alıyorlar.o takımların kalitesini düşünen yok.ayrıca alınan bonservisinde nereye gittiği meçhul.hem takım kalite olarak düşüyor hemde maddi kazanç elde etmiyor.

bu sistem oyuncuların kulüplerinde kalmasını sağlıyor ayrıca.maddi manevi kazançta elde ediyorlar.yetenekli yıldız oyuncuna üst sınırdan maaş veriyorsun.istanbula gittiğinde de aynı maaşı alacaksın.buda kalmanı sağlıyor.

bu sistem düşük maaşlı yetenekli oyuncuları daha fazla araştırmaya yönlendirir.çünkü geniş kadroda en fazla 2-3 hazır oyuncu bulundurabiliyorsun.üst maaş sınırında.haliyle hazır oyuncuları genç yeteneklerle takviye etmen gerekecek

genç oyuncular ise orta ve üst maaş kontratı alabilmek için daha fazla çalışacaklar.

sonraki projem ise türkiye profesyonel liglerdeki takım sayıları ve kategorilerin ayrılması olacak.çok yakında ...

[jairzinho]

gelelim ikinci projeye

TÜRKİYE PROFESYONEL LİGLER TAKIM SAYISI VE KATEGORİLER

toplam 110 takım

1.lig 20 takım

2.lig 20 takım

3.lig 20 takım

4.lig 50 takım (5 grup 10 ar takımlı gruplar .bölgesel profesyonel lig)

yüksek nüfusa sahip olan ülkelerde profesyonel takım sayısının çok olması normal.şehir takımlarının temsili açısından.türkiyede de güçlü şehirler var.

haliyle türkiyeyi isviçre portekiz hollanda ile kıyaslamamak lazım.bu ülkelerin ikinci ligleri amatör seviyede neredeyse.düşük nüfus tan dolayı

neden 20 takım ?

daha fazla maç yapmak ve daha fazla şehrin temsili ve olaya katılması için.daha fazla maç yapmak rotasyonda gençlerinde oynayabileceği anlamına gelir.hafta içi maçlara alışma ve 3 günde bir maç yapmak paslanmayı önler.kötü sonuçlardan sonra teknik adamların hemen maç olsa yakınmalarını dinleriz.çünkü 1 hafta boyunca kötü sonuçtan sonra aşırı eleştiriye maruz kalırlar.

yukardaki tabloda görüldüğü üzere bide 3. lig var 20 takımlı. neden?

2. ligden düşen takımlar bir boşluğa düşüyorlar.adeta yok oluyorlar şu anki sistemde.kırmızı ve beyaz grup var.1. ler çıkıyor.diğerleri eleme maçı yapıp 1 takım daha çıkıyor.yani 36 takımdan sadece 3 ü çıkıyor.haliyle 3. ligde düşen takımların tekrar 2. lige çıkmaları zorlaşıyor.bu birince neden

ikinci neden ise 20 takımlı 3. ligin daha fazla dikkat çekeceğidir.daha fazla önem verilecektir.zamanında şu anda yapılan 2. lig uygulaması gibi.

eskiden ikinci lig 50 takım ve 5 gruptan oluşuyordu.sonra 18 takımlı şu anki sisteme geçildi.

haliyle 20 takımlı 3. ligde oynamak bir değer olacak şehir takımları için.naklen yayınlanabilir maçları.güçlü şehir takımları olması işten bile olmaz.rekabet seyirci raytingi yükseltecektir.

4. lige gelirsek.bu yıllar evvelinin 2. ligi gibi olacak.takımlar bölgesel şekilde gruplarda yer alacaklar.buda yolculuk mesafelerini düşürecektir.gelirler oldukça düşük bu liglerde zaten.uzun yollara çıkmaya gerek yok.tabi bu ligde play off grup maçları olacak.

gelelim düşme çıkma olayına.

1.lig ve 2. ligde şu anki ile aynı sistem

son 3 küme düşer .ilk 2 direk üst lige çıkar.3-4-5-6 play off oynar.

sadece 3.lig ve 4. lig de farklılarlar var.

3.ligde ilk 2 direk üst lige çıkar 3-4-5-6 play off oynar ama ligden son 5 sıra küme düşer.nedeni ise 4.ligde 50 takımın olmasıdır.düşmeler ve çıkmalar her zaman yüksek ihtimal dahilinde olacaktır.geçişler serbest.

4.lig

10 ar takımlı 5 grup
gruplardaki takımlar bölgesel şekilde oluşturulur.

10 takım 18 maç . ilk 2 ler playoff grubuna gider.

playoff grubu 10 takım 18 maç

ilk 4 direk 3. lige çıkar

5-6-7. sıradaki takımlar ile klasman grubunu lider tamamlayan 5 takım playoff eleme maçları oynarlar ve 1 takım daha 3. lige çıkar.

imdi playoff grup maçları oynanırken (puan tablosu sıfırdan başlar) diğer yandan gruplarda 8 takım kalıyor.onlarda 14 maç yapıyorlar.ama puanlar sıfırlanmıyor.18 +14 maç yapıyorlar klasmandaki takımlar.playoff grubuna çıkmış takım ise 18+18 maç yapıyor

klasman maçları sonucu gruplarından son 2 de olan takımlar (toplam 10 takım) bölgesel amatör lige düşüyor.

bu sistemin avantajı sezon boyunca her takımın bir iddiası olmasıdır.düşmeme yada çıkma ihtimali.çünkü gruplarda takım sayısı az.

bölgesel amatör lige gelirsek

10 grup 16 şar takım. toplam 160 takım . her grupta 30 maç

gruplarında şampiyon olan takımlar profesyonel lige adım atıyorlar.toplamda 10 takım.

gruplarında son 3 te yer alan takımlar ise süper amatöre doğru yol alıyor (toplam 30 takım)

şu anki sistem düşme ve çıkmanın çok zor olduğu sezon içinde takımların hedeflerden koptuğu ilgininde azaldığı bir yapıda.bunun değişmesinde fayda var

[jairzinho]

YAYINCI KURULUŞ (DİGİTÜRK) VE PARA DAĞITIMI

Yayıncı kuruluşun dolar ile sözleşme yapması hem yayıncı kuruluş için hemde üye olanlar için bir handikap doğuruyor.

doların dalgalanması ile üye aidatları yükselirken üye sayısı düşüyor.

yayıncı kuruluş dolar ödemesi yaparken (en azından yarısını güncel kur ile ödüyor) geliri ise türk lirası üzerinden kazanıyor.

çift taraflı bir sakatlık var bu işte

ÇÖZÜM

anlaşmanın tamamı türk lirası üzerinden yapılmalı.

ikinci çözüm

yerli yabancı oyuncu ayırt etmeksizin oyuncularla sözleşme lira üzerinden yapılmalı.

yabancılar bu durumda gelmez diye itiraz edebilirsiniz.o zaman gelmeyecek aga

lira üzerinden sözleşmeler son dönemde de gördüğümüz gibi yıl yıl artarak yapılabilir.bu şekilde bir ikna yöntemi gayet mantıklı.

misal x oyuncu ile 3 yıllık anlaşma. ilk yıl 1 milyon lira ikinci yıl 2 milyon lira 3. yıl 3 milyon lira

bu şekilde euro dan kaynaklı zararı telafi edebilirsin.

kulüplerin en büyük zararlarından biri kur farkı

çünkü gelirler lira cinsinden giderler ise euro

bu olay yayıncı kuruluş içinde geçerli.

gider dolar cinsinden gelir ise lira

fatura ise digitürke üye olanlara kesiliyor.vede stadlara gelen taraftara.her yıl biletler fiyatları yükseliyor.seyirci sayısı düşüyor.seyirci profili değişiyor.

90 lı yılların seyirci profili çok farklı idi.her kesimden taraftar stadları dolduruyordu.

liraya geçiş seyirci sayısında yükselme ve hatta digitürk üye sayısında da bir artış sağlayacaktır.

eksilen ne olacak? emekli ikramiyesi için gelen yabancı oyuncularda bir eksilme olacak muhakkak.buda bir kayıp değildir türk futbolu için.

şu anda herkesin zarar ettiği bir organizasyona dönmüş durumda türk futbolu.

yayıncı kuruluş ile kulüpler toplanıyorlar.çözüm ne peki? yok

kalite düşüyor.sonra ne oluyor ? süper lig yerine 5 büyük lig izlenmeye başlıyor.düşük kaliteyi yüksek paraya satmaya çalışmak işe yaramıyor.

eskiden kalite gene yüksek değildi ama ulaşılabilirlik fazlaydı.hem stadlar doluydu hemde digitürk kar yapabiliyordu.yüksek üye sayısı ile.

özetle giderler ve gelirler lira üzerinden olduğunda bir planlama yapabilirsin.

euro ile yaptığın her uzun süreli sözleşme zarardır.çünkü euro nun düştüğü görülmüş değil.

yani ne kadar ekmek o kadar köfte aga

[jairzinho]

YAYINCI KURULUŞ PARA DAĞITIMI

bu konuda da oldukça adaletsiz bir dağıtım var

geçmiş döneme ait başarıların bir ödülü olmaması lazım.

çünkü ligin değerini ve kalitesini oynandığı sezon belirler.

eğer o sezon x bir takım iyi bir planlama yapıp güzel bir oyun oynuyorsa ve bunun bir alıcısı varsa bunun ödüllendirilmesinde fayda var.bu diğer takımlar içinde bir teşviktir.

gelelim dağıtıma.

gayet basit bir dağıtım şekli.özetle başarıya ödül sadece o sezonu kapsayan.

gelirin yüzde 50 si 18 kulübe eşit dağıtılır.

yüzde 25 i galibiyet primi şeklinde dağıtılır.en son sanırım galibiyet primi 2.8 milyon liraydı.

yüzde 25 ise ilk 6 ya verilecek ödül.

neyi iptal ettik?
şampiyonluk sayılarına verilen primleri iptal ettik.bu geliri ilk 6 ya aktarıyoruz.bir kısmınıda galibiyet primlerinin yükselmesine

ilk 6 ya verilen primin yükselmesi rekabeti daha da artıracaktır.galibiyet primlerininde yükseltilmesi aynı etkiyi yapar.

3-4-5-6 cılık ciddi bir hedef haline gelebilir.şu anda ise ilk 2 hedefi cl ye katılım için hedef oluyor.diğer hedefleri umursamıyorlar.

olaya yüksek prim dahil olursa bu hedefler gerçek birer hedef haline gelip rekabeti güçlendirecektir.

bu sezon misal ilk yarıda orta sıra takımları küme düşme tehlikesi ortadan kalkınca ikinci yarıda saldılar.ve 4. olan takım sadece 48 puan topladı.

bu sistem başarıya ödül veren bir dağıtım şekli.

geçmişteki başarıyı değil o sezonda ne yaptığını esas alır.

[jairzinho]

YABANCI KURALI

türk futbolunun kanayan yaralarından biridir.

sürekli değişen bir kural.

saçma sapan + lı sistemler

ve sonunda geldiğimiz 14+14 kuralı.

önce tespit yapalım.

14+14 kuralından sonra noldu? süper ligin kalitesi arttı mı? yok

peki kulüpler maddi olarak rahatladı mı? yok

daha da battı

fifadaki dosyalar arttı.

yabancı futbolcular için vergi cenneti oldu.

emekli ikramiyesi için gelen yabancıların sayısı çoğaldı

vasat yabancı sayısıda çoğaldı

transfermarkt da dikkat ederseniz ligin değeri 5 yıl kadar önce (tam zamanını hatırlamıyorum) 1 milyar avro ya yaklaşmıştı

şu anda nedir ?

479 milyon avro

https://www.transfermarkt.de/super-lig/startseite/wettbewerb/TR1

oysa transfermarkt da son 3 yılda değerler hızla artıyor.oyuncu değerleri artıyor aga.yakın zamana kadar en üst değer 100 milyon avro idi.messi ronaldo bu değeri temsil ediyordu.şimdi noldu? 200 milyon avrolara yaklaştı. 30 milyon avro olanlar 70-80 milyon avrolara yükseldi.

değerler artmasına rağmen süper ligde değerler düştü aga.ters orantı.daha vahim bir tablo

14+14 ün süper ligin değerini artırdığını söylemek bu veriler eşliğinde de imkansız.

yani 6 yabancılı sistemde ve transfermarkt ın değerinin daha az olduğu bir dönemde 1 milyar dolara yaklamıştı süper lig.

misal 2015-2016 sezonu

https://www.transfermarkt.de/super-lig/startseite/wettbewerb/TR1/plus/?saison_id=2015

4 takımda 100 milyon avro üstüne çıkmış.

ÇÖZÜM

ligi 6 yabancılı hale tekrardan getirmek ve yabancı seçimlerinde kulüplerin daha dikkatli seçimler yapmasını sağlamak.

lira üzerinden maaş ödemesi ve yukarıda yazdığım nba salary kap uygulaması (toplam maaş bütçesi sınırı) ile yerli oyuncu fiyatlarının artacağını sanmıyorum.

yukarıda ne dedik? 10 milyon lira üst maaş sınırı tek oyuncu için.6 yabancı alsan bu şekil 60 milyon lira yapıyor aga.100 milyon lira toplam maaş bütçesi olacak kulüplerin.geriye 40 milyon kalıyor.bide 23 kişilik kadroda 17 oyuncu kalıyor.haliyle yerli oyuncu maaş fiyatları yükselmiyor.

tabi yabancı oyuncu liraya gelmiyorsa yerli oyuncu seçiminde üst maaştan dikkatli vermen gerekecek.başarı kazanmak için.

nba de bu sistem harika işliyor.doğru oyuncuya yüksek kontrat veren kulüpler bir adım öne çıkıyorlar.

özetle

6 yabancının türk futbolu için en ideal çözümlerden biri olduğunu düşünüyorum.genç ve yeteneğe yatkın bir nüfus var.maddi durumlarda buna itiyor biraz.brezilya arjantin benzerdir.düşük gelirli ülkeler.yüksek nüfus.

tabi olayın bide ekonomik boyutu var.

her yıl milyonlarca avro yurt dışına çıkıyor yüksek sayıdaki yabancılar ile.peki bunun karşılığı ülkeye ne getiriyorlar ? yüksek başarı mı?değil

yüksek kalite mi ?değil

kaliteli yabancı zaten sana gelmiyor aga

yetiştirici üretim yapan ligler var.oralardan oyuncu alıp ambalaşlayıp tv yayınları ile 100 den fazla ülkeye satıp para kazanan ligler var (5 büyük lig)

sen naabıyon?

üretici lig misin? yok

ligi pazarlıyormusun? yok

napıyorsun? euro ları yurt dışına çıkarıp kulüpleri batırıyorsun.

[alper*]

Yazıların okunabilirliği sıfır.

Belki güzel şeyler yazıyorsun, tavsiyem imla kuralları vurgu gibi şeylere dikkat etmen.